تنظیم آیین نامه معاملات

محتوای آیین نامه معاملات شامل چند بخش است که به اختصار به آنها می پردازیم:

• اول: نصاب معاملات شرکت:

اولین چیزی که در این سند به تصویب می رسد «نصاب معاملات» شرکت است. نصاب یعنی تعیین حدی از قیمت که بتوان معاملات را تقسیم کرد. زیرا نمی توان احکام مربوط به تشریفات انتخاب طرف معامله یا احکام معاملات را یکسان درنظر گرفت. قاعدتا معاملات با مبالغ بالاتر از درجه اهمیت بیشتری برخوردارند. در تعیین این نصاب، معاملات به سه دسته کوچک، متوسط و عمده تقسیم می شوند. گرچه برخی شرکتها این نصاب را به چهار مرحله جزیی، کوچک، متوسط و عمده تفکیک می نمایند. به هرحال این تقسیم بندی باید با لحاظ شرایط داخلی شرکت شما صورت پذیرد و الزام قانونی برای این نوع از تفکیک وجود ندارد؛ جز برای شرکتهای دولتی که هیات وزیران هرساله نصاب معاملات را منتشر می نماید.

• دوم: تعیین روش های انتخاب طرف معامله:

• یکی دیگر از بخشهای این سند، تعیین روشهای انتخاب طرف معامله با لحاظ نصاب معاملات است. چهار روش برای انتخاب طرف معامله وجود دارد که عبارتند از:
  • مناقصه
  • استعلام
  • ترک تشریفات
  • عدم الزام به برگزاری مناقصه

• سوم: تعیین اجازه دهندگان معاملات:

• یکی از بخشهای سند آیین نامه معاملات، تعیین اشخاص یا کمیته هایی است که اختیار اجازه معامله را دارند. معمولا این اشخاص یا کمیته ها عبارتند از:
  • مدیرعامل
  • هیات مدیره
  • کمیسیون معاملات/کمیسیون مناقصات
  • کمیسیون ترک تشریفات
  • مدیر یا معاون بازرگانی
  • کارپرداز

این اشخاص یا کمیته ها حسب اهمیت معاملات عهده دار تجویز معاملات می شوند.

توجه ویژه:

باید توجه داشت که اجازه دهندگان معامله با صاحبان امضای مجاز کاملا متفاوت است و نباید این دو با یکدیگر اشتباه شوند.

• چهارم: الزامات مربوط به مفاد قراردادها:

بخش از این سند هم اختصاص به بیان الزاماتی دارد که یک قراردادنویس باید در متن قراردادها مدنظر قرار دهد.

نمونه نصاب معاملات:

هیات وزیران طی مصوبه ای در تاریخ ۷ اردیبهشت ۹۹ در خصوص “تعیین نصاب معاملات سال ۱۳۹۹” اقدام نمود.
بر اساس این مصوبه که در جلسه ۳ اردیبهشت هیات وزیران به پیشنهاد وزارت امور اقتصاد و دارایی مورد بررسی و تصویب قرار گرفته است نصاب معاملات سال ۱۳۹۹ تعیین گردیده است.
در مصوبه آمده است:
الف- نصاب معاملات موضوع ماده ۳ قانون برگزاری مناقصات مصوب ۱۳۸۳ به شرح زیر تعیین می شود:
معاملات کوچک: معاملاتی که مبلغ معامله تا سقف مبلغ چهارصد و پنجاه میلیون ریال باشد
معاملات متوسط: معاملاتی که مبلغ معامله بیشتر از سقف معاملات کوچک بوده و از مبلغ چهارمیلیارد و پانصد میلیون ریال تجاوز نکند
معاملات بزرگ: معاملاتی که مبلغ برآورد اولیه آنها بیش از مبلغ چهارمیلیارد و پانصد میلیون ریال باشد.
ب- نصاب معاملات موضوع بند الف به موجب ماده ۴۲ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت ۲ مصوب ۱۳۹۳ به مواردی که معامله به صورت مزایده انجام میشود، تسری می یابد.

انواع مناقصات:

الف- از منظر تشریفات:

۱ـ مناقصه ( مزايده ) يك مرحله اي :  فرآيندي  است كه در آن به تشخيص مدير عامل  نياز به ارزيابي فني بازرگاني پيشنهادها نباشد . در اين فرآيند پاكتهاي پيشنهادمناقصه گران ( مزايده گران ) در يك جلسه گشوده و در همان جلسه برنده اعلام مي شود .
۲ ـ مناقصه ( مزايده ) دو مرحله اي : فرآيندي است كه در آن به تشخيص مدير عامل بررسي فني بازرگاني پيشنهادها لازم باشد . در اين فرآيند كميته فني بازرگاني تشكيل مي شود و پيشنهادها را مورد ارزيابي قرارداده و نتايج ارزيابي فني بازرگاني پيشنهادها را به كميسيون مناقصه ( مزايده ) گزارش مي كنـد تـا بـر اسـاس شـرايـط مـقرر در اين آيين نامه برنده مناقصه ( مزايده ) تعيين گردد.

ب-از منظر روش دعوت از مناقصه گران:

۱ ـ مناقصه عمومي ( مزايده عمومي ) : مناقصه اي ( مزايده اي ) است كـه فراخوان مناقصه (مزايده ) ازطريق آگهي عمومي به اطلاع مناقصه گران (مزايده گران ) مي رسد .
۲ ـ مناقصه ( مزايده ) محدود : مناقصه اي ( مزايده اي ) است كه در آن به تشخيص  و مسئوليت مدير عامل ، برگزاري مناقصه ( مزايده ) عـمومي بـا ذكـر ادله مثـبته امكان پذير نباشد و فراخوان مناقصه ( مزايده)  از طريق ارسال دعوتنامه براي مناقصه گران (مزايده گران) صلاحيتدار (براساس ضوابط مقرردر ماده۱۶ اين آيين نامه) به اطلاع مناقصه گران ( مزايده گران ) مي رسد .  

اهم وظایف کمیسیون معاملات:

۱ ـ تصويب شرايط عمومي مناقصه ( مزايده ) ، فرم قراردادها و مشخصّات فني و تخصصي كالاها ، خدمات يا حقوق مورد تقاضاي واحدهاي ذيربط شركت .
۲ ـ بررسي و تائيد كفايت اسناد مناقصه ( مزايده ) براي انتشار آگهي و يا ارسال دعوتنامه  ۳ ـ تـشكـيل جـلسات كمـيسـيون مناقصه ( مزايده ) در موعد مقرر در فراخوان مناقصه ( مزايده )  .
۴ ـ بـررسي پـيشنهاد ها از نـظر كـامـل بـودن مدارك و امضاء آنها و نيز خوانا بودن و غير مشروط بودن پيشنهادهاي قيمت ( ارزيابي شكلي ) 
۵ ـ ارجاع بررسي سوابق و توان انجام تعهدات پيشنهاد دهندگان و بررسي فني بازرگاني پيشنهادها به كميته فني بازرگاني در مناقصه ( مزايده ) دو مرحله اي. 
۶ـ ارزيابي پيشنهادها و تعيين پيشنهادهاي قابل قبول طبق شرايط و اسناد مناقصه ( مزايده ) 
۷ ـ تـعيين بـرنده يا برندگان طبق شرايط مقرر در اين آيين نامه و تنظيم و امضاي صورتجلسات كميسيون مناقصه ( مزايده ) .
۸ ـ تعيين و تصويب نحوه انجام معاملات بزرگ از طريق مناقصه ( مزايده ) عمومي يا محدود و ارائه پيشنهاد و هر گونه نظريات مشورتي در خصوص ساير روشهاي انجام معاملات به واحد متقاضي .
۹ ـ اتخاذ تصميم در مورد خريد كالاها ، خدمات يا حقوقي كه انواع مشابه دارند با در نظر گرفتن كيفيت و دوام آنها و رعايت صرفه و صلاح شركت .
۱۰ ـ تـصميم گيـري درباره تجديد يا لغو مناقصه ( مزايده ) طبق شرايط مقرر در اين آيين نامه . 
۱۱ ـ رسيدگي به موارد تخلف يا شكايات مطرح شده در اجراي مقررات آيين نامه و ارائه گزارش لازم به مقامات ذيصلاح شركت و ساير مراجع ذيربط .

ارزیابی کیفی:

الف ـ در ارزيابي كيفي مناقصه گران ( مزايده گران ) بايد موارد ذيل لحاظ شود :
۱ ـ تضمين كيفيت خدمات و محصولات .
۲ ـ داشتن تجربه و دانش در زمينه مورد نظر .
۳ ـ داشتن حسن سابقه .
۴ ـ داشتن پروانه كار يا گواهينامه صلاحيت در صورت لزوم .
۵ ـ توان مالي متقاضي براي انجام موضوع معامله ، در صورت لزوم .
ب ـ مراحل ارزيابي كيفي مناقصه گران ( مزايده گران ) به شرح زير است :
۱ ـ تعيين معيارهاي ارزيابي و اهميت نسبي معيارها .
۲ ـ تعيين شاخص هاي اندازه گيري و روش ارزيابي 
۳ ـ تهيه اسناد ارزيابي .
۴ ـ انتشار فراخوان براي دعوت به ارزيابي كيفي مناقصه گران ( مزايده گران).    
۵ ـ دريـافـت ، تـكميل و ارسـال اسـناد ارزيـابي از سـوي منـاقـصـه گـران ( مزايده گران)  
۶ ـ ارزيابي اسناد دريافت شده و تعيين امتـياز هر يـك از منـاقـصـه گران ( مزايده گران ) و رتبه بندي آنها .
۷ ـ تـهيه اسـامي منـاقصـه گـران ( مـزايده گران ) واجد صلاحيت ، امتيازات و رتبه آنها ( تهيه فهرست كوتاه ) 
۸ ـ مستندسازي ارزيابي كيفي مناقصه گران ( مزايده گران ) .

نمونه کامل از آیین نامه معاملات متعلق به شرکت پست جمهوری اسلامی ایران:

فصل اول ـ كليات 
ماده۱ ـ  كليه معاملات شركت پست جمهوري اسلامي ايران كه از اين پس در اين آيين نامه به اختصار«شركت » ناميده مي شود ، اعم از خريد ، فـروش ، اجـاره ،استـجاره رهـن ، معاوضـه ، پـيمانـكاري ، اجرت كار ، خدمات ، مشاوره و غيره به استثناء  موارديكه مشمول مقررات استخدامي مي شود ، بر اساس اين آيين نامه و حسب مورد با طي تشريفات  مناقصه و مزايده  يا ساير روشهاي مقرر در اين آئين نامه انجام مي گردد . 
ماده ۲ ـ اصطلاحات مندرج در اين آيين نامه در معاني مشروح زير به كار مي رود : 
الف ـ مناقصه : فرآيندي است رقابتي براي تامين كالاها ، خدمات يا حقوق با كيفيت مورد نظر ( طبق اسناد مناقصه) ، كه در آن تعهدات موضوع معامله به منـاقصه گري كه كمترين قيمت متناسب را پيشنهاد كرده باشد ، واگذار مي شود . 
ب ـ مزايده : فرآيندي است رقابتي براي فروش كالا ، خدمات يا حقوق شركت كه در آن موضوع معامله با شرايط مورد نظر ( طبق اسناد مزايده ) به مزايـده گري كـه بـيشتريـن قيـمت متناسب را پيشنهاد كرده باشد ، واگذار مي شود .
ج ـ مناقصه گزار ( مزايده گزار ) : شركت مي باشد كه بر اساس اين آيين نامه مناقصه يا مزايده را برگزار مي نمايد .
د ـ مـناقـصه گر ( مـزايـده گر ) : شـخص حـقيقي يا حقوقـي اسـت كه اسـناد منـاقـصـه ( مزايده ) را دريافت و در مناقصه ( مزايده ) شركت مي نمايد .
هـ ـ كميسيون مناقصه ( مزايده ) : هياتي است كه اجراي فرآيند برگزاري ، تعيين برنده ، اتـخاذ تـصمـيم در خـصوص تـجديد يـا لغو مناقصه ( مزايده ) و ساير وظايف مقرر در اين آيين نامه را عهده دار مي باشد .
و ـ كميته فني بازرگاني : هياتي است متشكل از حداقل سه عضو خبره فني بازرگاني صلاحيتدار ( حسب نوع معامله ) با انتخاب مديرعامل شركت  كـه ارزيـابي فـني بـازرگـاني پـيشـنهادهـا وارزيابي توان انجام تعهدات مناقصه گران ( مزايده گران ) و همچنين ساير وظايف مقرر در اين آيين نامه را به عهده مي گيرد . 
ز ـ  كميسيون تحويل : هيأتي است كه فرآيند تحويل و تحول كالا خدمت يا حقوق از برنده مناقصه ( به برنده مزايده ) موضوع معامله و ساير وظايف مقرر در اين آيين نامه را بـه عـهده دارد . كمـيسيـون تـحويل مركب از انباردار يا نماينده واحد تحويل گيرنده ( تحويل دهنده ) ، نماينده واحد تقاضا كننده ، نماينده مدير عامل ، و حسب مورد با عنايت به نوع معامله نماينده بصير واحد فني شركت خواهد بود .  
ح ـ هيأت سه نفره ترك مناقصه ( مزايده ) : هيأتي است متشكل از مدير عامل  ذيحساب و يك نفر به انتخاب مجمع عمومي كه بر اساس گزارش توجيهي واحد متقاضي ، ميسر نبودن انجام معاملات از طريق مناقصه ( مزايده ) را تأييد مي نمايد و در اين آيين نامه به اختصار هيأت سه نفره ناميده مي شود . 
ط ـ ارزيابي شكلي : عـبارت اسـت ، از بـررسي كـامـل بودن اسناد و امضاء آنها ، غير مشروط و خوانا بودن پيشنهاد قيمت .
ي : ارزيـابي كيفي مناقصه گران ( مزايده گران ) : عبارت است  از ارزيابي توان انـجام تعهدات مناقصه گران ( مزايده گران ) كه توسط كميته فني بازرگاني تهيه مي  گردد .  
ك : ارزيابي فني بازرگاني : فرايندي است كه در آن مشخصات  استانداردها ، كارايي ، دوام و ساير ويژگيهاي فني بازرگاني پيشنهادها بررسي ارزيابي وپيشنهادهاي قابل قبول برگزيده مي شوند .
ل ـ ارزيابي مالي : فرآيندي است كه در آن مناسب ترين قيمت به شرح مندرج در ماده ۲۱ اين آيين نامه ، از بين پيشنهادهايي كه از نظر فني بازرگاني پذيرفته شده اند  برگزيده مي شود .
م ـ مدت اعتبار پيشنهاد ها : دوره زماني است كه توسط شركت تعيين مي گردد و در طي آن مدت ، پيشنهادها بايد داراي اعتبار باشند . اين مدت شامل زمان لازم براي انجام مناقصه ( مزايده ) ، بررسي و ارزيابي پيشنهادها  تعيين برنده مناقصه ( مزايده ) و انعقاد قرارداد مي باشد  
ن ـ انحصار : انحصار در معامله عبارت است از يگانه بودن متقاضي شركت در معامله كه به طرق ذيل تعيين مي شود : 
۱ ـ اعلان هيأت وزيران براي كالاها ، خدمات يا حقوقي كه در انحصار دولت است .
۲ ـ انتشار آگهي عمومي در خصوص موضوع معامله و ايجاب تنها يك متقاضي براي انجام معامله .
س ـ برنامه زماني مناقصه ( مزايده ) : سندي است كه در آن زمان و مهلت برگزاري مراحل مختلف مناقصه ( مزايده ) ، مدت اعتبار پيشنهادها و زمان انعقاد قرارداد مشخص مي شود . 
ع ـ شبكه اطلاع رساني : وب سايت اينترنتي است كه با نام شبكه اطلاع رساني الكترونيكي معاملات شـركت پست جمـهوري اسلامي ايـران ، تـوسط شـركت ايـجاد و دراين آيـيـن نامه به اختصار ، «شبكه اطلاع رساني شركت » ناميده مي شود . 
ف ـ دبـيـرخانه : مـجموعه اي است كه تـحت نـظردبيـركميسيون مناقصه ( مزايده ) مسئوليت اموراجرائي كميسيون را عهده دار مي باشد . 
فصل دوم : طبقه بندي معاملات از نظر نصاب و انواع معاملات 
ماده ۳ ـ معاملات از نظر نصاب ( قيمت معامله ) به سه دسته تقسيم مي شود : 
۱ ـ  معاملات كوچك : معاملاتي است كه به قيمت ثابت سال ۱۳۸۲ مبلغ آن كمتر از ۰۰۰ /۰۰۰ /۲۰ ريال باشد . 
۲ ـ معاملات مـتوسط : مـعـاملاتي اسـت كه مــبلغ مـورد مـعامله  بيش از سقف مبلغ معاملات كوچك بوده و ازده برابر سقف مبلغ معاملات كوچك  تجاوز ننمايد . 
۳ ـ معاملات بزرگ : مـعاملاتي است كه مبلغ برآورد اوليه آنها بيش از ده برابر سقف مبلغ معاملات كوچك باشد . 
تبصره ۱ : مبناي نصـاب در خـريد ، بـراي مـعاملات كـوچك و مـتوسط مبلغ مورد معامله ودر معاملات بزرگ مبلغ برآوردي واحد متقاضي مي باشد .
تبصره ۲ : مبناي نصاب در فروش ، مبلغ برآوردي است كه به تشخيص مدير عامل ( يا نماينده وي) توسط مشاور طرح يا كارشناس ارزياب يا كارشناس منتخب هيأت مديره و يا كارشناس رسمي دادگستري ) تعيين خواهد شد. 
تبصره ۳ : مـبلغ يا بـرآورد مـعاملات مـشمول هر يـك از نـصابهاي ياد شـده نبايد با تفكيك اقلامي كه بطور متعارف يك مجموعه واحد تلقي مي شوند  به نصاب پائين تر تبديل شود .
تبصره ۴ : مصّوبات كميسيونهاي  مناقصه و مزايده شركت براي معاملات بيش از چهار برابر سقف معاملات متوسط پس از كسب موافقت هيأت مديره قابل اجرا مي باشد .
تبصره ۵: در صورت تغيير نصاب معاملات دولتي بموجب تبصره ۱ ماده ۳ قانون برگزاري مناقصات مصوب سال ۱۳۸۲ ، نصاب تعيين شده ملاك عمل خواهد بود  .
ماده ۴ ـ انـواع منـاقـصه ( مـزايـده ) بـه شرح زير طبقه بندي مي شوند : 
۱ـ مناقصه ( مزايده ) يك مرحله اي :  فرآيندي  است كه در آن به تشخيص مدير عامل  نياز به ارزيابي فني بازرگاني پيشنهادها نباشد . در اين فرآيند پاكتهاي پيشنهادمناقصه گران ( مزايده گران ) در يك جلسه گشوده و در همان جلسه برنده اعلام مي شود .
۲ ـ مناقصه ( مزايده ) دو مرحله اي : فرآيندي است كه در آن به تشخيص مدير عامل بررسي فني بازرگاني پيشنهادها لازم باشد . در اين فرآيند كميته فني بازرگاني تشكيل مي شود و پيشنهادها را مورد ارزيابي قرارداده و نتايج ارزيابي فني بازرگاني پيشنهادها را به كميسيون مناقصه ( مزايده ) گزارش مي كنـد تـا بـر اسـاس شـرايـط مـقرر در اين آيين نامه برنده مناقصه ( مزايده ) تعيين گردد . 
ب ـ طبقه بندي معاملات از نـظر روش دعوت منـاقصه گران ( مزايده گران )  
۱ ـ مناقصه عمومي ( مزايده عمومي ) : مناقصه اي ( مزايده اي ) است كـه فراخوان مناقصه (مزايده ) ازطريق آگهي عمومي به اطلاع مناقصه گران (مزايده گران ) مي رسد.
۲ ـ مناقصه ( مزايده ) محدود : مناقصه اي ( مزايده اي ) است كه در آن به تشخيص  و مسئوليت مدير عامل ، برگزاري مناقصه ( مزايده ) عـمومي بـا ذكـر ادله مثـبته امكان پذير نباشد و فراخوان مناقصه ( مزايده)  از طريق ارسال دعوتنامه براي مناقصه گران (مزايده گران) صلاحيتدار (براساس ضوابط مقرردر ماده۱۶ اين آيين نامه) به اطلاع مناقصه گران ( مزايده گران ) مي رسد.  
فصل سوم : سازماندهي معاملات 
ماده ۵ ـ كمـيسـيون مناقصه ( مزايده ) به شرح زير سازماندهي مي شود :  
الف ـ بمنظور بررسي و اتخاذ تصميم در مورد انجام كليه معاملات شركت به جز مواردي كه طبق اين آيين نامه ترتيب ديگري براي آنها مقرر شده است يا بعلت محرمانه بودن موضوع ، هيأت مديره در مورد نحوه انجام آن تصميم ديگري اتخاذ مي نمايد ، كميسيون  مناقصه از حداّقل سه (۳ ) نفر  از كاركنان بصير ، مجرب و عالي رتبه شـركت كـه بـا پـيشنـهاد مـديـر عـامـل و تائيد هيأت مديره شركت انتخاب مي شوند ، تشكيل مي گردد . هيأت مديره مي تواند بيش از يك كميسيون تشكيل دهد ، همچون كميسيونهاي مجزا براي انجام فرآيند مناقصه ، مزايده و يا كميسيونهاي متفاوت بر اساس سطوح معاملات يا واحدهاي تابعه شركت . در اين صورت هيأت مديره بايد محدوده فعاليت هر يك از كميسيونها را مشخص و به مدير عامل و ساير كميسيونها ابلاغ نمايد .
تبصره : اختيارات هيأت مديره در اين بند قابل تفويض به مديرعامل نخواهد بود . 
ب ـ جلسات كميسيون با حضور هر سه نفر اعضاي تعيين شده رسميت دارد و تمام اعضاء مكلّف به حضور در جلسه و ابراز نظر هستند . تصميمات كميسيون با رأي اكثريت اعضاء معتبر خواهد بود .  
تبصره ۱ : كميسيون مناقصه ( مزايده ) مي تواند حسب مورد از كارشناسان و متخصصين فني ، مالي ، حقوقي و اداري شركت و يا صاحب نظراني كه هيچگونه منافعي در موضوع معامله ندارند براي حضور در جلسات كميسيون و براي اظهار نظر بدون حق رأي دعوت نمايد .  
تبصره ۲ : كميسيون مناقصه ( مزايده ) مي تواند از مدير واحد متقاضي براي انـجام مـعامله دعوت نمايد تا در جلسه كميسيون شركت نموده و نظر خود را (بدون حق رأي ) اظهار دارد . 
تبصره ۳ : مدير عامل از بين اعضاي منتخب هيأت مديره يك نفر را به عنوان رئيس كميسيون مناقصه ( مزايده ) منصوب مي نمايد . 
ج ـ در مناقصه ( مزايده ) دو مرحله اي كميسيون مناقصه ( مزايده ) ستاد با حضور مدير عامل و در واحدهاي اجرايي با حضور مدير كل واحد مربوطه تشكيل مي شود .   
د ـ آيين نامه داخلي كميسيون مناقصه ( مزايده )  به تصويب هيأت مديره خواهد رسيد . 
ماده ۶ ـ اهم وظايف كميسيون مناقصه ( مزايده ) به شرح زير است :
۱ ـ تصويب شرايط عمومي مناقصه ( مزايده ) ، فرم قراردادها و مشخصّات فني و تخصصي كالاها ، خدمات يا حقوق مورد تقاضاي واحدهاي ذيربط شركت .
۲ ـ بررسي و تائيد كفايت اسناد مناقصه ( مزايده ) براي انتشار آگهي و يا ارسال دعوتنامه  ۳ ـ تـشكـيل جـلسات كمـيسـيون مناقصه ( مزايده ) در موعد مقرر در فرا خوان مناقصه ( مزايده )  .
۴ ـ بـررسي پـيشنهاد ها از نـظر كـامـل بـودن مدارك و امضاء آنها و نيز خوانا بودن و غير مشروط بودن پيشنهادهاي قيمت ( ارزيابي شكلي ) 
۵ ـ ارجاع بررسي سوابق و توان انجام تعهدات پيشنهاد دهندگان و بررسي فني بازرگاني پيشنهادها به كميته فني بازرگاني در مناقصه ( مزايده ) دو مرحله اي. 
۶ـ ارزيابي پيشنهادها و تعيين پيشنهادهاي قابل قبول طبق شرايط و اسناد مناقصه ( مزايده ) 
۷ ـ تـعيين بـرنده يا برندگان طبق شرايط مقرر در اين آيين نامه و تنظيم و امضاي صورتجلسات كميسيون مناقصه ( مزايده ) .
۸ ـ تعيين و تصويب نحوه انجام معاملات بزرگ از طريق مناقصه ( مزايده ) عمومي يا محدود و ارائه پيشنهاد و هر گونه نظريات مشورتي در خصوص ساير روشهاي انجام معاملات به واحد متقاضي .
۹ ـ اتخاذ تصميم در مورد خريد كالاها ، خدمات يا حقوقي كه انواع مشابه دارند با در نظر گرفتن كيفيت و دوام آنها و رعايت صرفه و صلاح شركت .
۱۰ ـ تـصميم گيـري درباره تجديد يا لغو مناقصه ( مزايده ) طبق شرايط مقرر در اين آيين نامه . 
۱۱ ـ رسيدگي به موارد تخلف يا شكايات مطرح شده در اجراي مقررات آيين نامه و ارائه گزارش لازم به مقامات ذيصلاح شركت و ساير مراجع ذيربط .
تبصره : در صورت تصويب اساسنامه هيأت رسيدگي به شكايات موضوع ماده ۷ قانون برگزاري مناقصات مصوب ۱۳۸۲ ، رسيدگي به تخلفات به هيأت مذكور ارجاع خواهد شد .
ماده ۷ ـ به منظور انجام اقدامات اجرائي مرتبط با برگزاري تشريفات قانوني معاملات و ساير امور مربوط ، دبيرخانه كميسيون با انتخاب دبير بنا به پيشنهاد رئيس كميسيون و حكم مـدير عامل ، با تعداد نيروي انساني مورد نياز تشكيل و وظايف زير را عهده دار مي باشد :
۱ ـ هماهنگي جهت تشكيل جلسات كميسيون وكميته فني بازرگاني . 
۲ ـ ابلاغ مصّوبات كميسيون و كميته فني بازرگاني به واحدها و اشخاص حقيقي و حقوقي مرتبط .
۳ ـ نگهداري مصّوبات ، اسناد و صورتجلسات در سوابق مربوط .
۴ ـ به روز رساني وب سايت الكترونيكي معاملات شركت .
۵ ـ تهيه ونگهداري فهرست كامل اشخاص حقيقي و حقوقي داوطلب انجام معامله شركت ( واجدين صلاحيت ) برابر مقرراّت مربوطه و اضافه يا حذف نمودن ليست اشخاص مزبور . ( استفاده از فهرست ساير وزارتخانه ها ، مؤسسات و شركتهاي دولتي بلا مانع است .)
۶ ـ انجام هماهنگي با كميسيونهاي معاملات تخصصي يا واحدهاي اجرائي در راستاي يكسان سازي مقرراّت مورد عمل و به روز رساني اطلاعات .
تبصره ۱ : در صورت تشكيل كميسيون در سطوح تخصصي يا واحدهاي اجرائي و ستادي بنا به تشخيص هيأت مديره دبير كميسيون ذيربط حسب مورد توسط مدير عامل يا مدير كل واحد اجرائي مربوطه انتخاب خواهد شد و كليه وظايف  مقرر در اين ماده را عهده دار خواهد بود .
تبصره ۲ : دبير كميسيون مكلف است ، نتيجه تصميمات كميسيون را در مورد انجام هر معامله در كمترين زمان ممكن و حداكثر ظرف ۱۵ روز با توجه به نوع و خصوصيات هر معامله ، از طريق دبيرخانه به واحدهاي مرتبط ابلاغ نمايد ، مدت فوق با نظر مدير عامل شركت قابل تمديد خواهد بود .
فصل چهارم : برگزاري مناقصات ( مزايدات )  
ماده ۸ ـ فرآيند برگزاري مناقصات ( مزايدات ) به ترتيب شامل مراحل ذيل است :
الف ـ تامين منابع مالي لازم براي انجام موضوع مناقصه و نحوه مصرف منابع حاصل از انجام مزايده .
ب ـ تعيين نوع مناقصه ( مزايده ) در مناقصات ( مزايدات )  بزرگ ( يك مرحله اي يا دو مرحله اي ، عمومي يا محدود )
ج ـ تهيه اسناد مناقصه ( مزايده ) 
د ـ ارزيابي كيفي مناقصه گران ( مزايده گران ) 
هـ ـ فراخوان مناقصه ( مزايده ) 
و ـ ارزيابي پيشنهادها
ز ـ تعيين برنده مناقصه ( مزايده ) 
ح ‌ـ انعقاد قرارداد 
ماده ۹ ـ تامين منابع مالي 
الف ـ انجام معامله به هر طريق ، مشروط بر آن است كه شركت به نحو مقتضي نسبت به پيش بيني اعتبار و منابع مالي معامله در مدت قرارداد اطمينان حاصل و مراتب در اسناد مرتبط قيد شده باشد .
ب ـ نحوه ضمان تاخيرتعهدات براي انجام معامله بايدتوسط شركت به صراحت درشرايط واسنادمناقصه ( مزايده ) قيد وتعهد شود .
تبصره : در خصوص معاملاتي كه دوره انجام آن بيش از مدت يكسال مالي مي باشد ، قبل از انجام معامله بايد ترتيبات لازم براي پيش بيني منابع مالي مورد نياز صورت پذيرد و پس از تصويب هيأت مديره ، برآورد اعتبار مورد نياز در بودجه سنوات آتي بعمل آيد  . 
ماده ۱۰ ـ مناقصه به يكي از طرق زير انجام مي شود :
الف ـ در مورد معاملات كوچك كارپرداز يا مأمورخريد بايد با توجه به كم و كيف موضوع معامله ( كالا ، خدمات و حقوق ) درباره بهاي آن تحقيق نمايد و با رعايت صرفه و صلاح شركت و اخذ صورتحساب مشخص و به تـشخيص و مـسئولـيت خـود ، مـعامله را بـا تـامين كيفيت به كمترين بهاي ممكن انجام دهد . صورتحساب ( فاكتور ) خريد بـايد توسط كارپرداز يا مأمورخـريـد بـا درج نـام و نـام خـانوادگي و سمت و تاريخ و ذكر اين عبارت كه « معامله با كمترين بهاي ممكن انجام شده است » امضاء گردد .
ب ـ در مورد معاملات متوسط كارپرداز يا مأمورخريد بايد با توجه به كم و كيف موضوع معامله ( كالا ، خدمات ، حقوق ) درباره بهاي آن تحقيق نمايد و با رعايت صرفه و صلاح شركت و با اخذ حداّقل سه فقره استعلام كتبي ، با تأمين كيفيت مورد نظر و با تائيد اينكه استعلام بهاء توسط وي انجام شده و با قيد نام و نام خانوادگي ، سمت و تاريخ هر يك از برگهاي استعلام را امضاء نموده و به انضمام صورت مقايسه قيمتهاي استعلام شده ، جهت اتّخاذ تصميم به واحد مربوطه ارائه نمايد . چنانچه بهاي بدست آمده مورد تائيد  مدير كل خدمات و تداركات و يا ساير مقامات مجاز تشخيص دهنده باشد معامله را با عقد قرارداد و يا اخذ صورتحساب ( فاكتور ) انجام دهد .
تبصره ۱ : چنانچه واحد درخواست كننده قبل از خريد تائيد نمونه را كتبا" ضروري اعلام نمايد ، قبل از انجام خريد بايد نمونه به تائيد واحد درخواست كننده برسد .
تبصره ۲ : تشخيص ضرورت انعقاد قرارداد با توجه به نوع كالا ، خدمات و حقوق با واحد انجام دهنده معامله خواهد بود .

تبصره ۳ : كارپردازان و مأمورين خريد و ساير مسئولين مذكور در اين ماده با توجه به مدتي كه فروشندگان كالا، خدمات يا حقوق در برگ استعلام بهاي پيشنهاد شده ذكر كرده اند ( مدت اعتبار پيشنهادها ) ، بايد طوري اقدام كنند كه بعلّت انقضاي مدت ، خسارتي متوجه شركت نشود .
تبصره ۴ : آن دسته از واحدهاي شركت كه مسئوليت امور تداركاتي شركت را به عهده دارند موظفند خريدهاي شركت را صرفا" از طريق كارپرداز يا كارپردازان داراي رديف سازماني انجام دهند و در واحدهايي كه فـاقد كـارپرداز بـاشند يـا تـعداد كـارپردازان با توجه به حجم معاملات به تشخيص مدير عامل كافي نباشد مي توان وظايف مندرج در اين آيين نامه را به متصّديان پستهاي مشابه سازماني و يا به مأمورخريد محول نمود ، در اين گونه موارد معاملات با تائيد مقام مسئول واحد مربوطه انجام خواهد شد . 
تبصره ۵:ضوابط مربوط به استعلام بهاء بمنظور انجام معاملات خريد به شرح زيراست:   
۱ـ ۵ ـ در برگ استعلام بهاء نوع و جنس كالا يا موضوع  خدمت يا حقوق مورد معامله و مقدار و مشخصات آن بطور وضوح تعيين و به فروشنده كالا يا حقوق يا انجام دهنده خدمت ارائه گردد .
۲ ـ ۵ ـ فروشنده كالا ، حقوق يا خدمت بايد حداقل بهاي مورد نظر خود را در برگ استعلام درج و با تعيين آدرس و تاريخ ، امضاء نمايد . در صورتيكه قيمت پيشنهادي مربوط به دوره زماني مشخص باشد اين دوره زماني نيز لازم است در برگ استعلام درج گردد .
۳ ـ ۵ ـ استعلام بهاء بايد از توليد كنندگان ، فروشندگان يا انجام دهـندگان اصـلي كـالا يـا كـار مـورد درخـواسـت بـعمـل آيد و حتي ا لمقدور از معامله با مؤسساتيكه حق العمل كار يا دست دوم ميباشند اجتناب گردد .
۴ ـ ۵ ـ در صورتيكه فروشنده كالا ، حقوق يا خدمت  از تكميل يا امضاي برگ استعلام خودداري نمايد ، مأمورخريد مكلف است مراتب را با ذكر نام و نشاني فروشنده كالا ، خدمت يا حقوق و بهاي پيشنهادي كه شفاها" اظهار نموده است در گزارش قيد نمايد .
ج ـ در معاملات بزرگ به يكي از روشهاي زير عمل مي شود :
۱ ـ برگزاري مناقصه ( مزايده ) عمومي از طريق انتشـار فراخوان در روزنامه هاي كثيرالانتشار و شبكه اطلاع رساني .
۲ ـ برگزاري مناقصه ( مزايده ) محدود 
ماده ۱۱  ـ معاملات  فروش از طريق مزايده و بشرح زير انجام ميپذيرد :
۱ ـ معاملات فروش كوچك به حداكثر قيمت ممكن و به تشخيص و مـسئـوليت كـارپـرداز و يـا مأمورفـروش در واحدهايي كه فاقد كارپرداز مي باشند انجام ميپذيرد . كارپرداز يا مأمورفروش مكلّف است به داوطلبان  معامله مراجعه و پس از تحقيق كامل نسبت به قيمتها با رعايت صرفه شركت ، معامله را انجام دهد و اسناد و مدارك مربوط را با تائيد اينكه معامله به بيشترين قيمت ممكن انجام شده است ، با ذكر نام و نام خانوادگي و سمت خود و تاريخ ، امضاء نمايد .
۲ـ معاملات  فروش متوسط از طريق حراج و با رعايت ضوابط ذيل انجام ميپذيرد :
الف ـ اطلاعات كلي در مورد نوع ، مشخصات و مقدار مورد معامله و روز و ساعت و محل رويت و حراج و كيفيت تحويل آنها و ساير شرايطي كه لازم است از طريق انتشار آگهي در جرايد كثيرالانتشار ، شبكه اطلاع رساني شركت  يا از طريق ديگر به اطلاع عموم برسد .
ب ـ قيمت پايه حراج بر اساس ارزيابي مورد معامله تعيين ميشود .
ج ـ مورد معامله به خريداري كه بالاترين قيمت را پيشنهاد كند واگذار ميشود.  
د ـ درمواردي كه حداقل به قيمت پايه حراج ، داوطلب نباشد مزايده تجديد و در صورت لزوم  مورد ارزيابي مجدد قرار مي گيرد و در صورتيكه دراين مرحله هم داوطلب خريد نباشد . بر اساس نظر كميسيون مزايده اقدام خواهد شد .
۳ ـ معاملات  فروش بزرگ از طريق مزايده عمومي انجام ميپذيرد .
الف ـ در معاملات بزرگ قيمت پايه كارشناسي به تشخيص مديرعامل ( و يا نماينده مجاز وي ) توسط مشاور طرح و يا كارشناس ارزياب ( هيأت كارشناسي متشكل از سه نفر كارشناس داخلي به انتخاب هيأت مديره و يا كارشناس رسمي دادگستري ) و به يكي از روشهاي ذيل عمل مي شود :
۱ ـ برگزاري مزايده عمومي از طريق انتشار فراخوان .
۲ ـ برگزاري مزايده محدود .
تبصره ـ مواردي كه براي ارزيابي كيفي مناقصه گران پيش بيني شده است  در صورتي كه با عمل مزايده موردنظر منطبق باشد بايد لحاظ شود .
تبصره ۲ ـ فروش اموال غير منقول شركت (به استثناء اموال مستثني شده در مـاده ۱۱۵ قـانون مـحاسـبات عمـومي مصوب ۱۳۶۶ كه فروش آنها ممنوع مي باشد) و سهام شركتهاي زير مجموعه با پيشنهاد هيأت مديره و تصويب مجمع عمومي مجاز مي باشد .
ب ـ در خصوص مزايده ، مشخـصات مورد معامله درصورتجلسه اي بايد درج وبـه امـضاء مـسئول (مسئولين ) واحد ( واحدهاي ) ذيربط و عنداللزوم مشاور طرح و يا كارشناس ارزياب برسد.
تبصره ۱ـ در صورتيكه به كالاي فروخته شده ماليات و حقوق و عوارض گمركي تعلق گيرد، برنده مزايده موظف است قبل از تحويل كالا از انبار شركت ، آنها را پرداخت نمايد و اين موضوع بايستي در فراخوان درج شود.
تبصره ۲ ـ هنگام تحويل كالا به برنده مزايده حضور انباردار الزامي است . 
تبصره ۳ : مبـناي نـصاب در فـروش ، مبـلغ بـرآوردي است كه به تشخيص مدير عامل ( و يا نماينده وي ) توسط مشاور طرح و يا كارشناسان ارزياب (سه نفر كارشناس منتخب هيأت مديره و يا سه نفر كارشناس رسمي دادگستري) تعيين خواهد شد . 
ماده ۱۲ ـ ارزيابي كيفي به شرح زير انجام مي گيرد:
الف ـ در ارزيابي كيفي مناقصه گران (مزايده گران) بايد موارد ذيل لحاظ شود:
۱ ـ تضمين كيفيت خدمات و محصولات.
۲ ـ داشتن تجربه و دانش در زمينه مورد نظر.
۳ ـ داشتن حسن سابقه.
۴ ـ داشتن پروانه كار يا گواهينامه صلاحيت در صورت لزوم.
۵ ـ توان مالي متقاضي براي انجام موضوع معامله ، در صورت لزوم.
ب ـ مراحل ارزيابي كيفي مناقصه گران ( مزايده گران ) به شرح زير است:
۱ ـ تعيين معيارهاي ارزيابي و اهميت نسبي معيارها .
تبصره : معيارهاي ارزيابي متناسب با موضوع معامله تعيين خواهد شد . اين معيارها شامل مواردي همچون سابقه اجرائي و تجربه انجام كارهاي مشابه و در دست اقدام  حسن سابقه و رضايت در كارهاي قبلي ، خلاقيت و نوآوري در كارهاي مشابه ،  داشتن تجهيزات ، ماشين آلات و لوازم آماده به كار و يا در دسترس ، مديريت كارآمد و سيستم مديريتي مناسب و نظام كيفي انجام كار ، كفايت كادر فني و عناصر كليدي از نظر دانش و تجربه ، ميزان سرمايه و توان مالي و پشتيباني ، ترجيحا” بومي بودن پيمانكار و داشتن تجربه در محل اجراي پـروژه در خـصوص كـارهاي پـيمانـكاري ، امـكانـات ارائه خدمات پس از فروش و پشتيباني در مورد تجهيزات ( سخت افزار ) ، نرم افزار و موارد مشابه و هم چنين ظرفيت و توان اجرائي با توجه به ساير كارهاي در دست انجام و بر اساس برآورد اعداد و ارقام ريالي كالا ، خدمات و حقوق  خواهد بود .
۲ ـ تعيين شاخص هاي اندازه گيري و روش ارزيابي 
تبصره : روش ارزيابي توان انجام تعهدات پيشنهاد دهندگان و عوامل موثر در اين ارزيابي شامل معيارهاي ارزيابي ،شاخص هاي اندازه گيري ، دامنه امتياز و مباني تعيين آن براي هر يك از معيارها ، اهميت نسبي معيارها ، حدنـصاب امتياز قابل قبول وهم چنين زمان مورد نياز براي بررسي و تمديد آن بايد در اسناد مناقصه ( مزايده )  درج شود.  
۳ ـ تهيه اسناد ارزيابي .
۴ ـ انتشار فراخوان براي دعوت به ارزيابي كيفي مناقصه گران (مزايده گران).    
۵ ـ دريـافـت ، تـكميل و ارسـال اسـناد ارزيـابي از سـوي منـاقـصـه گـران ( مزايده گران)  
۶ ـ ارزيابي اسناد دريافت شده و تعيين امتـياز هر يـك از منـاقـصـه گران ( مزايده گران ) و رتبه بندي آنها .
۷ ـ تـهيه اسـامي منـاقصـه گـران ( مـزايده گران ) واجد صلاحيت ، امتيازات و رتبه آنها ( تهيه فهرست كوتاه ) 
۸ ـ مستندسازي ارزيابي كيفي مناقصه گران ( مزايده گران ) .
ماده ۳ ـ شركت مي بايد با رعايت اصل رقابت بين تمامي مناقصه گران (مزايده گران ) نسبت به تشخيص صلاحيت و رتبه بندي اشخاص و تهيه فهرست واجدين صلاحيت و ظرفيت اجرايي آنها براي انجام امور مختلف اقدام نمايد . در اين ارتباط بايد نسبت به انـجام فـراخوانهاي لازم اقدام نمايد . در رشته هايي كه فهرست واجدين صلاحيت و رتبه بندي توسط سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور منتشر شده باشد ، كليه واجدين صلاحيت بر اساس آخرين فهرست منتشره بايد در فهرست شركت منظور گردد . مدير عامل مي تواند براي انجام اين كار از خدمات مهندسين مشاور و يا تشكلهاي حرفه اي غير دولتي نيز استفاده نمايد . در هر حال تأييد صلاحيت و رتبه بندي مي بايد به تأييد هيأت مديره برسد .
تبصره ۱ ـ تشخيص صلاحيت و رتبه بندي بر اساس اطلاعات قابل اتكاء در مورد سابقه اجرايي و تجربه انجام كارهاي مشابه يا در دست اقدام ، حسن سابقه و رضايت در كارهاي قبلي ، خلاقيتها و نوآوري در كارهاي مشابه  داشتن تجهيزات و ماشين آلات و لوازم كار آماده به كار و يا در دسترس  ميزان سرمايه و توان مالي و پشتيباني ، مديريت كارآمد و سيستم مديريتي مناسب و نظام كيفي انجام كار ، كفايت كادر فني و عناصر كليدي از نظر دانش و تجربه ، امكانات مربوط به ارائه خدمات پس از فروش ( در مورد تجهيزات ، نرم افزار و موارد مشابه ) و ساير شرايط لازم به عمل خواهد آمد . 
تبصره ۲ ـ مدير عامل موظف است ظرف حداكثر سه ماه پس از تصويب اين آيين نامه دستورالـعمـل اجـرايي ارزيـابي كيـفي منـاقـصـه گران ( مزايده گران ) ، شاخصهاي اندازه گيري و روش ارزيابي را با رعايت مفاد اين ماده و ماده (۱۱) اين آيين نامه و ساير مقررات ذيربط تهيه و به تصويب هيأت مديره برساند .
تبصره ۳ ـ شركتهاي زير مجموعه شركت نيز مي توانند از اين فهرست استفاده نمايند .
ماده ۱۴ ـ فراخوان مناقصه به شرح زير انجام مي گيرد :
الف : مفاد فراخوان بايد حداقل شامل شرايط و نكات ذيل باشد :
۱ـ نام شركت و نشاني براي ارسال و يا ارائه مدارك و نظاير آن .
۲ ـ نوع ، كميت و كيفيت كالا ، خدمات يا حقوق موضوع مناقصه ( مزايده ).  
۳ ـ زمان ، مكان و مهلت دريافت اسناد تحويل و گشايش پيشنهادها .
۴ ـ مبلغ برآورد شده معامله و مباني آن (درصورتيكه تعيين آن ميسر يا به مصلحت باشد ) در مواردي كه فهرست بهاي پايه وجود دارد ، برآورد مربوط طبق فهرست ياد شده تهيه شود.  
۵ ـ نوع و مبلغ سپرده ( تضمين ) شركت در مناقصه ( مزايده ) بطور مقطوع .
۶- ذكر اين نكته كه پس از موعد مقرر در فراخوان هيچگونه پيشنهادي پذيرفته نخواهد شد .
تبصره : مبلغ مقطوع مذكور برمبناي درصدهايي از ميزان برآورد به شرح ذيل از طرف شركت محاسبه و در اسناد مناقصه ( مزايده ) درج خواهد شد :
الف ـ براي معاملات تا ده برابر نصاب معاملات كوچك به نرخ ده درصد (۱۰% ) 
ب ـ براي معاملات تا بيست و پنج برابرنصاب معاملات كوچك نسبت به مازاد ده برابر نصاب معاملات كوچك ، به نرخ پنج درصد (۵%) 
ج ـ براي معاملات از بيست و پنج برابر نصاب معاملات كوچك به بالا و نسبت به مازاد بيست و پنج برابر نصاب معاملات كوچك ، با نرخ ۳ درصد (۳% ) 
د ـ در مـوارد خـاص ، مـيزان سـپرده بـا پـيشنـهاد كمـيسـيون مناقصه ( مزايده ) وتصويب هيأت مديره تعيين و در فراخوان اعلام خواهد شد .
۶ ـ در فراخوان درج شود كه به پيشنهادهاي فاقد مهر و امضاي مجاز  مشروط ، مخدوش و پيشنهادهايي كه بعد از انقضاي مدت مقرر در فراخوان واصل مي شود  مطلقا" ترتيب اثر داده نخواهد شد .
۷ ـ پيشنهاد دهنده مكلف است معادل مبلغ سپرده مورد نياز ، برابر آيين نامه تضمين براي معاملات دولتي مصوب ۱۷ /۴ /۸۳ هيأت وزيران و اصلاحات بعدي آن حسب مورد تضمين شركت در مناقصه ( مزايده ) را ضميمه پيشنهاد به شركت تسليم نمايد. به پيشنهادهايي كه فاقد سپرده ، سپرده هاي مخدوش سپرده هاي كمتر از ميزان مقرر ، چك شخصي و نظاير آن باشد ، ترتيب اثر داده نخواهد شد .
۸ ـ درفراخوان قيد شود كه «ساير اطلاعات و جزئيات مربوط به معامله در اسناد مناقصه (مزايده ) درج گرديده است » . 
۹ ـ ذكر ترتيب فروش اسناد مناقصه ( مزايده ) . 
۱۰ ـ فـراخـوان مـناقصه ( مزايده ) بـايد از طريـق شبـكه اطلاع رسـاني مـعاملات شركت و همچنين  به تشخيص كميسيون  حداقل دو تا سه نوبت در يكي از روزنامه هاي كثيرالانتشار كشوري يا استان مربوطه با قيد امكان دسترسي به جزئيات مربوط به معامله از طريق شبكه اطلاع رساني معاملات شركت منتشر گردد .
۱۱ ـ شـركت مي تـواند عـلاوه بـر مـوارد مذكور در بند ۱۰ اين ماده ، از طريق ساير رسانه هاي گروهي و رسانه هاي ارتباط جمعي يا پايگاههاي اطلاع رساني يا الصاق آگهي در معابر و ارسال آگهي براي اشخاص ذيربط و صـلاحيـتدار ، مبـادرت بـه اطـلاع رسـاني در زميـنه برگزاري مناقصه عمومي ( مزايده عمومي ) نمايد .
تبصره ۱ : در مواردي كه به تشخيص كميسيون مناقصه ( مزايده ) ، انتشار فراخوان در چند محل ضرورت داشته باشد ، كميسيون در محلهايي كه لازم مي داند نيز به انتشار فراخوان اقدام خواهد نمود .
تبصره ۲ : در صورتيكه نياز به برگزاري مناقصه ( مزايده ) بين المللي باشد يا استفاده از تسهيلات اعتباري خارجي مطرح باشد ، بايد با كسب مجوزهاي مربوط و با رعايت قانون حداكثر استفاده از توان فني ، مهندسي ، توليدي  صـنعتي و اجـرائي كشـور مـصوب ۱۳۷۵ ، آگهي مـربـوط در يكي از روزنامه هاي كثير الانتشار و حداقل يك نوبت در يكي از روزنامه هاي انگليسي زبان داخل و يك مجله يا روزنامه بين المللي مرتبط با موضوع مناقصه ( مزايده ) ، منتشر شود . علاوه بر موارد فوق شركت مي تواند يك نسخه از آگهي را بوسيله وزارت امـور خـارجه به هر يـك از سـفارتخانه هاي كشورهاي مختلف در  تهران كه صلاح بداند و هم چنين به سفارتخانه هاي كشور جمهوري اسلامي ايران در ساير كشورها از طريق وزارت مذكور ارسال نمايد. 

ماده ۱۵ـ احكام زير در خصوص اسناد مناقصه (مزايده) الزامي است :
الف ـ تمام اسناد مناقصه ( مزايده ) بايد بطور يكسان به همه داوطلبان تحويل شود .
ب ـ در اسناد مناقصه ( مزايده ) بايد موارد زير تصريح گردد :
۱ ـ نام و نشاني شركت .
۲ ـ نوع و مبلغ سپرده ( تضمين ) شركت در مناقصه ( مزايده ) حسن انجام تعهدات و حسن انجام كار  .
۳ ـ مكان ،زمان و مهلت دريافت اسناد ، تحويل پيشنهادها و گشايش آنها .
۴ ـ ذكر عبارت « مجاز بودن حضور پيشنهاد دهندگان در جلسه گشايش پيشنهادها » .
۵ ـ تعيين حداكثر مدت زماني كه براي بررسي پيشنهادها و تعيين برنده مناقصه ( مزايده ) لازم است .
۶ ـ روش تهيه و مهلت مقرر براي تنظيم پيشنهادها و تعداد نسخه هاي آنها .
۷ ـ بهاي پيشنهادي بايد با مبلغ مشخص يا بر اساس درصد كسري نسبت به بهاي واحد اعلام شده ( به عدد و حروف ) تعيين و در پاكتهاي لاك و مهر شده به دبيرخانه كمـيسيـون بـطور مـحرمانه تسليم شود . پاكت مذكور صرفا"درجلسه كميسيون مناقصه (مزايده) گشوده خواهد شد .
۸ ـ مبلغ  پيش پرداخت و تضمين آن و تضمين حسن انجام كار يا حسن انجام تعهدات حـسب موردونحوه استردادتضمينها (طبق مواد ۴ ،۵ ،۶ ،۷ ،۸ و ۱۱ و سايرموارد مرتبط آيين نامه تضمين براي معاملات دولتي مصوب ۱۷/۴/۸۳ هيأت وزيران واصلاحات بعدي آن) 
۹ ـ مدت اعتبار پيشنهادها .
۱۰ ـ شـرايـط و سـقف ، جـبران هزيـنه هاي مـربوط به تامين ضمانتنامه هر يك از مناقصه گران (مزايده گران) ، براي مواردي كه مناقصه (مزايده) به دليل پايان مدت اعتبار پيشنهادها تجديد شود .
۱۱ ـ شـرح كار،مشخصات فني بازرگاني ،استانداردها ،نوع ، كميت وكيفيت كالا ،خدمت يا حقوق موضوع مناقصه ( مزايده )  .
۱۲ ـ برنامه ريزي براي تحويل كالا ، خدمت يا حقوق ( ترتيب حمل ، مكان تحويل ،  بيمه و ميزان خسارت درصورت تاخير و نظاير آن).
۱۳ ـ معيارها و روش ارزيابي كيفي مناقصه گران ( مزايده گران ) .
۱۴ ـ نحوه پرداخت بهاي معامله ( تعيين مواردي همچون پرداخت به طور نقد ، اقساط و نظاير آن ) .
تبصره : پرداخت از طريق گشايش اعتبار اسنادي توصيه مي شود .
۱۵ ـ نـحوه تـرجيـح منـاقصـه گران ( مـزايده گران) داخلي نسبت به مناقصه گران (مزايده گران ) خارجي در مناقصه ( مزايده ) بين المللي 
۱۶ ـ متن قرارداد شرايط عمومي و اختصاصي و ضمائم آنها .
۱۷ ـ صورتجلسات و توضيحات موضوع ماده ۱۹ .
۱۸ ـ تصريح به اينكه شركت اختيار دارد مقدار كالا ، خدمت يا حقوق مورد معامله و زمان مندرج در طرح قرارداد را تا بيست و پنج درصد افزايش يا كاهش دهد .
۱۹ ـ اعلام تكاليف قانوني شركت در مورد كسور قانوني مربوط به قرارداد و تكاليف طرف معامله در ارتباط با بيمه ، ماليات و عوارض متعلقه به قرارداد .
۲۰ ـ ذكر عبارت « در صورتيكه برنده مناقصه ( مزايده ) حاضر به انعقاد قـرارداد و انـجام مـعامـله نـشود ، ســپرده او ضبـط و بـا نـفر دوم بـرنده مناقصه ( مزايده ) ، معامله انجام مي شود و سپرده نفر دوم نيز در صورتيكه از انعقاد قرارداد و انجام معامله امتناع ورزد ضبط خواهد شد . قبل از انعقاد قرارداد و تـسليم تـضمين حـسن انـجام كـار يـا انـجام تـعهدات از طـرف برنده مناقصه ( مزايده ) ، سپرده نفر دوم مسترد نخواهد شد » و هم چنين حداكثر مدت زمان نگهداري سپرده نفر دوم .
۲۱ ـ درج اين نكته كه « شركت در رد هر يك يا تمام پيشنهادها مختار است».  
۲۲ ـ تـصريح به ايـنكه شـركت در مناقصه (مزايده ) و دادن پيشنهاد به منزله قبول تكاليف و اختيارات شركت مي باشد .
تبصره : شركت در صورت رد هر يك از پيشنهادها ، مراتب را با ذكر دلايل مربوط به رد پيشنهاد به پيشنهاددهنده يا پشنهاددهندگان اعلام و در سوابق براي مراجعات آتي نگهداري مي نمايد و قبولي در كميته فني بازرگاني نيز موجب  سلب اين اختيار نيست .
۲۳ ـ ذكر عبارت « برنده مناقصه ( مزايده ) حق واگذاري تمام و يا بخشي از موضوع معامله را بدون موافقت كتبي شركت ، به ديگري ندارد » 
۲۴ ـ درج مفاد مندرج در بندهاي « ح » و « ط » ماده ۲۲ آئين نامه . 
۲۵ ـ ساير اسناد و مواردي كه تهيه يا تصريح آنها به تشخيص شركت لازم باشد .
ماده ۱۶ ـ در مواردي كه محدوديت برگزاري مناقصه عمومي ( مزايده عمومي ) با ذكر دلايل مربوطه توسط واحد متقاضي گزارش و صـرفه و صـلاح شركت در انجام معامله بصورت مناقصه ( مزايده ) محدود توسط مدير عامل تائيد شود ، شـركت از طريق شبكه  اطلاع رساني معاملات شركت و هم چنين ارسال دعوتنامه ، از  اشخاص واجد صلاحيت ( براساس فهرست موضوع ماده ۱۲ اين آيين نامه ) براي اعلام آمادگي شركت درمناقصه ( مزايده ) دعوت بعمل مي آورد . توان انجام تعهدات اشخاصي كه براي شركت در مناقصه ( مزايده ) اعلام آمادگي كرده و اسناد مربوطه را در مهلت مقرر تحويل داده اند ، توسط كميته فني بازرگاني و به ترتيب مقرر در ماده ۱۱ ارزيابي و اشخاص واجد حد نصاب ، بر حسب اولويت تعيين و به كميسيون مناقصه ( مزايده ) معرفي  مي شوند .
تبصره ۱ : در مواردي كه به تشخيص مدير عامل و تأييد هيأت مديره به واسطه تاخير ناشي از انجام ارزيابي ، صرفه و صلاح شركت در حذف ارزيابي مجدد باشد ، كميته فني بازرگاني بر اساس آخرين اطلاعات قابل تحصيل (ارزيابيهاي انجام شده طي دو  سال اخير ) در مورد توان انجام تعهدات اشخاص اظهار نظر خواهد كرد .
كميسيون مناقصه ( مزايده ) فهرستي ازاشخاص واجد حد نصاب را به ترتيب اولويت تهيه مي نمايد تا دعوتنامه براي آنها  ارسال گردد .
تبصره ۲ : تـعداد اشـخاص مـوضـوع اين ماده كه با توجه به اولويت براي انجام مناقصه ( مزايده ) محدود دعوت مي شوند ، حداقل پنج نفر ( شخص ) خواهد بود . چنانچه اشخاص واجد نصاب كمتر از پنج نفر باشد ، كميسيون مناقصه ( مزايده ) مي تواند نسبت به اطلاع رساني مجدد اقدام و يا از طريق ارسال دعوتنامه اشخاص واجد صلاحيت را دعوت نمايد  و يا مراتب را براي اتخاذ تصميم ( از جمله كاهش حداقل تعداد به تعداد واجدين حد نصاب ) به هيأت مديره منعكس نمايد .
تبصره ۳ : كليه مقررات مربوط به مناقصه عمومي ( مزايده عمومي ) كه قابل انطباق با مناقصه ( مزايده ) محدود باشد ، در مناقصه ( مزايده ) محدود نيز لازم الرعايه است ، از جـمله مـوارد منـدرج در ايـن آيـين نـامه در رابـطه بـا فـراخوان بايد در دعوتنامه مناقصه ( مزايده ) محدود مراعات گردد . 
ماده ۱۷ ـ ترتيب تهيه و تسليم پيشنهاد ها به شرح زير مي باشد :
الف ـ شركت كنندگان در مناقصه ( مزايده ) پس از دريافت يا خريد اسناد بايد پيشنهادهاي خود را به ترتيب ذيل تهيه و به شركت تسليم كنند :
۱ ـ تنظيم و تكميل اسناد و پيشنهادها .
۲ ـ تسليم پيشنهادها در مهلت مقرر در فراخوان مناقصه ( مزايده ) .
۳ ـ دريافت رسيد تحويل پيشنهادها  .
ب ـ مـهلت قـبول پـيشنهـاد بـايد بـراي تـهيه پـيشنـهاد كافي باشد . ليكن اين مهلت در مورد مناقصه داخلي و بين المللي از آخرين مهلت تحويل اسناد مناقصه به ترتيب نبايد كمتر از ده روز و  يكماه باشد .
تبصره : در مواردي كه علاوه بر انتشار فراخوان از طريق روزنامه و شبكه اطلاع رساني معاملات شركت ، اسـناد مـناقصه ( مزايده ) بـصورت الـكترونـيكي و بلافاصله در اختيار داوطلبان قرار مي گيرد و در دسترس آنان باقي مي ماند ، تاريخ انتشار اولين فر اخوان در روزنامه و انتشار اسناد در شبكه اطلاع رساني معاملات شركت (هر كدام موخر باشد ) از نـظر مـهلت قبـول پـيشنهاد ، در حكم آخـرين مـهلت تـحويل اسناد مناقصه ( مزايده ) مي باشد .
ماده ۱۸ ـ شرايط تسليم و تحويل پيشنهادها به شرح زير مي باشد :
الف ـ هيـچيك از شـركت كنـندگان در منـاقصه ( مزايده ) جـز در مـواردي كه در اسـناد مناقصه پيش بيني شده باشد ، نمي توانند بيش از يك پيشنهاد تسليم كنند .
ب ـ شرايط مناقصه ( مزايده ) براي تمامي مناقصه گران ( مزايده گران ) اعم از دولتـي  عـمومي يـا خصوصي بايد يكسان باشد از جمله در تامين ضمانتنامه ها ، شرايط قرارداد  نحوه تعديل و تسليم مدارك ، مشخصات و شرايط انجام تعهدات و نظاير آنها .
ج ـ شركت كنندگان در مناقصه (مزايده ) بايد اسناد مناقصه (مزايده ) و پيشنهادهاي خود را در پاكتهاي جداگانه در بسته و لاك و مهر شده به شرح ذيل به شركت ارائه كنند :
۱ ـ پاكت الف ـ شامل ضمانتنامه شركت درمناقصه (مزايده) ( پاكت تضمين )
۲ ـ پاكت ب ـ شامل اسناد فني بازرگـاني ، اسناد قراردادي و حقوقي ( پاكت فني بازرگاني )
۳ ـ پاكت ج ـ شامل قيمت و شرايط مالي پيشنهاد دهنده ( پاكت قيمت )
تبصره : متناسب با موضوع معامله در فراخوان اعلام خواهد شد كه پاكتهاي ياد شده طبق زمانبندي مقرر تحويل داده شوند و يا آنكه همگي پاكتها را در داخل يك پاكت در بسته و لاك و مهر شده قرار داده و در موعد مقرر تحويل دهند .                                                 
د ـ شركت موظف است در مهلت مقرر همه پيشنهادهاي ارائه شده شركت كنندگان را پس از دريافت ، ثبت و تا جلسه بازگشايي از پاكتها صيانت نمايد. 
هـ ـ هر گونه تسليم ، تحويل ، اصلاح ، جايگزيني و يا پس گرفتن پيشنهاد بايد بصورت قابل گواهي در مهلت و مكان مقرر در اسناد مناقصه ( مزايده ) انجام شود .
ماده ۱۹ ـ توضيح و تشريح اسناد به ترتيب زير انجام مي گيرد :
الف ـ چنانچه شركت كننده اي دراسناد مناقصه ( مزايده ) ، ابهام يا ايرادي مشاهده كند مي تواند از شركت توضيح بخواهد .
ب ـ توضيحات و پاسخ به پرسشهاي مناقصه گران ( مزايده گران ) و هم چنين در صورت تشكيل جلسه توضيح اسناد ، رونوشت صورتجلسه آن و هر گونه تجديد نظر در اسناد مناقصه ( مزايده ) بايد بطور يكسان در اختيار همه شركت كنندگان درمناقصه (مزايده ) قرار داده شود تا بتوانند با برداشت صحيح از اسناد مناقصه ( مزايده ) ، قـيمت و شرايط مالي پيشنهادي خود را در چارچوب شرايط مناقصه ( مزايده ) ارائه نمايند . 
ماده ۲۰ ـ گشايش پيشنهادها به شرح زير انجام مي گيرد :
۱ ـ تهيه فهرست اسامي دريافت كنـنـدگان اسـناد ، پـيشـنهاددهـنـدگـان ( مناقصه گران ) يا مزايده گران ، حاضران و شركت كنندگان در جلسه .
۲ ـ باز كردن پاكت تضمين « الف » و كنترل آن .
۳ ـ بازكردن پاكت فني بازرگاني « ب » و كنترل آن .  
۴ ـ تحويل پاكتهاي فني بازرگاني « ب » به كميته فني بازرگاني و كنترل از نظر كامل بودن مدارك و امضاء آنها و كنارگذاشتن پيشنهادهاي غير قابل قبول در مناقصه هاي يك مرحله اي .( مزايده هاي يك مرحله اي ) 
۵ ـ تـهيه و تـنظيم و امضاء صورتجلسه گشايش پيشنهادها وتحويل پاكات « ج » قيمت و « الف » تضمين مناقصه گران ( مزايده گران ) پذيرفته شده به ذيحساب .
۶ ـ تحويل پاكتهاي قيمت « ج » و تضمين « الف » پيشنهادهاي رد شده به شركت براي استرداد به ذينفع .
۷ ـ درصورت برگزاري مناقصه (مزايده ) دو مرحله اي ،زمان ومكان تشكيل جلسه گشايش پاكتهاي قيمت « ج » در جلسه بازگشايي پـاكتـهاي « الـف » و « ب » اعلام  و به طريق مقتضي به اطلاع مناقصه گران ( مزايده گران ) مي رسد . اين مدت فقط براي يكبار با رعايت سقف مدت اعتبار پيشنهادها قابل تمديد است . در اين صورت پـاكتهاي قــيمت « ج » بي درنگ گشـوده  ، و بــر اسـاس مـاده ۲۲ ايـن آيـين نامه ، برنده مناقصه ( مزايده ) تعيين مي شود . 
۸ ـ شركت مكلف است از مناقصه گران ( مزايده گران ) يا نمايندگان آنها كه قبلا" بصورت كتبي بعنوان نماينده معرفي شده اند جهت حضور در جلسه گشايش پيشنهادهاي مالي ( پاكتهاي قيمت « ج » ) دعوت نمايد .
ماده ۲۱ ـ ارزيابي فني بازرگاني پيشنهادها به ترتيب زير انجام مي گيرد :
الف ـ در مناقصه هاي دو مرحله اي ( مزايده هاي دو مرحله اي ) ، شركت موظف است بـراسـاس مـعيارها و روشهاي اعلام شده دراسناد مناقصه ( مزايده )  ارزيابي كيفي مناقصه گران ( مزايده گران ) و ارزيابي فني بازرگاني پيشنهادها را انجام و اعلام نمايد .
تبصره : استانداردها حسب مورد بايد بر اساس استانداردهاي بين المللي يا داخلي موضوع ماده ۲۸ و روش ارزيابي مشخصات فني پيـشنهادات و عـوامل مؤثر در اين ارزيابي ( شامل معيارهاي ارزيابي ، شاخص هاي اندازه گيري  دامنه امتياز و مباني تعيين آن براي هر يك از معيارها ، اهميت نسبي معيارها و همچنين حد نصاب امتياز فني قابل قبول )تعيين و در اسناد مناقصه ( مزايده ) درج شود .
ب ـ در صـورتـيكه بـررسي فني و بازرگاني پيشنهاد ها لازم باشد ، نتيجه بررسي طي مـهلتي كه كميسيون مناقصه ( مزايده ) معـين مي كنـد بـه جلسه بعدي كميسيون احاله مي شود و بر اساس گزارش كميـته فني بازرگاني ، پاكتهاي قيمت «ج »پيشنهاد دهندگاني كه امتياز فني لازم را احراز كرده اند ، گشوده مي شود .
تبصره ۱ : در صورتيكه بررسي فني بازرگاني پيشنهادها لازم باشد ، مهلت اعلام نظر  توسط كميسيون مناقصه حداكثر تا دو برابر مهلتي كه براي رسيدگي كميسيون مقرر است به شرط اينكه از مدت اعتبار پيشنهادهاي مذكور در اسناد مناقصه ( مزايده ) تجاوز ننمايد ، قابل تمديد خواهد بود . چنانچه فرصت مورد نياز از سقف مهلت مقرر براي تعيين برنده تجاوز نمايد شركت بايستي موضوع را به اطلاع كليه پيشنهاددهندگان برساند . در اين صورت هر يك از پيشنهاددهندگان ، حداكثر ظرف  نصف مدت مهلت تمديد شده كه از ۱۰ روز كاري تجاوز نخواهد نمود ، مي توانند انصراف خود را اعلام و در صورت انصراف سپرده آنها مسترد خواهد شد .
تبصره ۲ : شركت همزمان با بررسي اسناد فني پيشنهاددهندگان ، اسناد قراردادي و حقوقي را مورد بررسي قرار داده و در صورت وجود ابهام نسبت به رفع ابهامات و احتمالا" رفع اختلافها بين پيشنهادهاي رسيده با اسناد مناقصه ( مزايده ) اقدام نموده و چنانچه ضرورت ايجاب نمايد ، مدت زمان معقولي براي رفع ابهام مشخص و به همه شركت كنندگان اعلام مي كند .
تبصره ۳ : كميته فني بازرگاني بايد در مهلت تعيين شده پيشنهادهايي را كه از نظر فني مردود است ، با ذكر دليل مشخص كرده و پيشنهادهاي قابل قبول را بـه تـرتـيب اولـويـت و با درج ضريب مطابقت با مشخصات مورد مناقصه  ( مزايده ) ( امتياز فني ) تعيين و مراتب را به كميسيون مناقصه ( مزايده ) گزارش نمايد . مباني انجام بررسيهاي فني و تعيين ضريب مطابقت با توجه به مفاد تبصره بند ( الف ) ، در گزارش كميته فني بازرگاني با ذكر دليل منعكس خواهد شد .
ج ـ هر گونه ارزيابي فني بازرگاني ،تنها پيش از گشودن پاكتهاي قيمت « ج » مجاز است 
د ـ پاكت قيمت « ج » مناقصه گراني ( مزايده گراني ) كه در ارزيابيهاي فني پذيرفته نشده اند بايد ناگشوده بازگردانده شود .
ماده ۲۲ ـ ارزيابي مالي و تعيين برنده به شرح زير انجام مي گيرد :
الف ـ در مناقصه هايي ( مزايده هاي ) كه مناسبترين قيمت با ارزيابي فني و مالي پيشنهادها تعيين مي گردد ، مناسبترين قيمت به عنوان پيشنهاد برتر شناخته مي شود . چنانچه پيشنهاد برتر حائز حداقل قيمت در مناقصه نيز باشد ، بـرنده شنـاختـه مي شــود . در غـير اينــصورت ( پـيشنــهاد برتر حائز حداقل ( حداكثر ) قيمت در مناقصه ( مزايده )  نباشد ) ، كميسيون مناقصه ( مزايده ) نظر خود را در خصوص پيشنهاد برتر به همراه گزارش توجيهي و تصميم خود در خصوص پذيرش پيشنهاد برتر به عنوان برنده ويا تجديد مناقصه (مزايده ) ، براي كسب نظر به هيأت مديره گزارش مي نمايد .
هيأت مديره موظف است حداكثر ظرف دو هفته نظر خود را در خصوص اعلام پيشنهاد برتر بعنوان برنده و يا تجديد مناقصه ( مزايده ) به كميسيون مناقصه ( مزايده ) اعلام نمايد 
تبصره ـ مباني و روش ارزيابي مالي بايد به صورت مشروح با ذكر « نحوه تأثير گذاري ارزيابي فني بازرگاني بر قيمت » در اسناد مناقصه ( مزايده ) درج شود .
ب ـ در ديگر مناقصه ها ، چنانچه حداقل قيمت پيشنهاد شده ( يا قيمت پيشنهادي در موردي كه فقط يك پيشنهاد رسيده باشد ) از نظر كميسيون عادله باشد ، در صورتي كه اين پيشنهاد از نظر فني قابل قبول باشد ،برنده شناخته مي شود .
تبصره ۱ ـ چنانچه حداقل ( حداكثر ) قيمت پيشنهاد شده ( يا قيمت پيشنهادي در مـوردي كه فـقط يـك پيشنهاد رسيده باشد ) از نظر كميسيون عادله نباشد ، كميسيون مي تواند اتخاذ تصميم نمايد كه مناقصه ( مزايده ) تجديد يا حداقل از سه شخص واجد صلاحيت استعلام بهاء شود و نتيجه آن در كميسيون مطرح گردد .
در صورتي كه تفاوت اين دو قيمت كمتر از پنج درصد (۵% ) باشد ، در اين صورت اگر پـيشنهاد دهنـده حداقل در مناقصه ( حداكثر در مزايده ) حاضر باشد معامله را به حداقل ( حداكثر ) قيمت بدست آمده در استعلام انجام دهد ، به عنوان برنده اعلام خواهد شد .
در غير اينصورت كميسيون پيشنهاددهنده حداقل ( حداكثر ) قيمت در استعلام بهاء را حائز حداقل ( حداكثر ) قيمت شناخته و موضوع را براي تائيد وي به عنوان برنده و يا تجديد مناقصه ( مزايده ) به هيأت مديره احاله خواهد نمود .
در صورتـيكه حـداقل ( حداكثر ) قـيمت بدست آمده در استعلام بهاء برابر يا بيشتر از حداقل ( حداكثر ) قيمت پيشنهادشده در مناقصه ( مزايده )  باشد يا در استعلام بهاء كسي داوطلب معامله نباشد و يا تعداد داوطلبان كمتر از سه نفر باشند ، كميسيون مي تواند پيشنهاد دهنده  حداقل درمناقصه (مزايده ) را به عنوان برنده اعلام و يا رأي به تجديد مناقصه ( حداكثر در مزايده )  دهد .
تبصره ۲ : در مواردي كه در اجراي اين بند موضوع از اشخاص واجد صلاحيت استعلام مي گردد ، بايستي طرح قرارداد و مشخصات فني وعمومي مربوطه به آن حسب مورد ، به امضاي صاحبين امضاي اشخاص پاسخ دهنده  به استعلام بهاء برسد و با استعلام بهاء ، مدارك مربوطه نيز اخذ گردد .
ج ـ پس از گشودن پاكتهاي قيمت « ج » چنانچه به تشخيص كميسيون بررسي قيمتها و تجزيه و كنترل مباني آن لازم باشد ، كميسيون مي تواند انجام اين بررسي را به كميته فني بازرگاني ارجاع نمايد . در اين صورت كميته فني بازرگاني حداكثر ظرف دو هفته نتيجه ارزيابي را به كميسيون اعلام مي كند .
د ـ پس از گشودن پاكات قيمت « ج » سپرده برنده اول و دوم ، نزد شركت نگهداري و سپرده سايرين بازگردانده مي شود .
هـ ـ در مناقصات بين المللي ، مناقصه گران داخلي نسبت به مناقصه گران خارجي ترجيح دارند . نحوه ترجيح مناقصه گران داخلي ، در اسناد مناقصه قيد خواهد شد .مناقصاتي كه درآنها رعايت اين قاعده به مصلحت نباشد ، بايد از سوي شوراي اقتصاد تأييد شود .
و ـ براي ارزيابي و همسنگ كردن پيشنهادهاي داراي بخش ارزي ، نرخ برابري ارز ، نرخ ارز قابل معامله اعلام شده توسط مراجع رسمي كشور است . در اينگونه موارد براي ارزيابي و همسنگ كردن پيشنهادهاي دريافتي ، بايد متوسط نرخ ارز در هفت روز كاري متوالي تا سه روز قبل از روز گشايش پاكتهاي قيمت «ج» پيشنهاددهندگان ، ملاك عمل قرار گيرد .
ز ـ در خصوص معاملات بزرگ حدود بهاي عادله با تشخيص مدير عامل ، توسط واحد متقاضي و يا كارشناس منتخب هيأت مديره ، تعيين و تا قبل از گشودن پاكتها  ترجيحا" قبل از برگزاري مناقصه ( مزايده )  به كميسيون گزارش مي شود .
ح ـ در صورتي كه مناقصه ( مزايده ) براي اقلام ( كالا، خدمت يا حقوق ) مختلف برگزارشده باشد و قيمت يك يا چـند قـلم پيـشنهادي نـسبت بـه پيشـنهاد ديـگر ارزانـتر و يك يا چنـد قـلم آن گرانـتر بـاشـد ، مـعامـلـه بـا كـسي كه مـن حـيث الـمجموع قيمت پيشنهادي وي از همه مناسبتر باشد،انجام خواهد شد ، مگر آنكه خريد ( فروش ) اقلام مورد معامله از فروشندگان ( به خريداران ) متعدد به صرفه بوده و مخصوصا" با توجه به شرايط تحويل و خصوصيات مساعد ديگر به صلاح شركت باشد . دراين صورت موضوع معامله تفكيك گشته و هر قلم از كالا ، خدمت يا حقوق مزبور از (به ) حائزين مناسبترين قيمت خريداري ( يا فروخته ) خواهد شد . اين موضوع  بايد در فراخوان و اسناد مناقصه ( مزايده ) درج شود .
ط ـ چنانچه تمامي يك نوع كالا ، خدمت يا حقوق مورد نياز توسط پيشنهاددهنده مناسبترين قيمت قابل تامين نباشد ( چنانچه تمامي يك نوع كالا  خدمت يا حقوق مورد درخواست پيشنهاد دهنده مناسبترين قيمت نباشد ) و يا خريد ( فروش ) كالا ، خدمت يا حقوق مورد نياز از مناقصه گران ( مزايده گران ) متعدد مقرون به صرفه باشد ، شركت مي تواند با رعايت موارد ذيل معامله را با مناقصه گران (مزايده گران ) متعدد انجام دهد :
۱ ـ قيمت پيشنهادي عادله باشد .
۲ ـ خريد ( فروش )  كالا ، خدمت يا حقوق مورد نياز را به تفكيك با حائزين مناسبترين قيمت و به ترتيب اولويت انجام دهد .
۳ ـ مراتب در فراخوان و يا اسناد مناقصه ( مزايده ) درج شده باشد .
ماده ۲۳ ـ تـعيين بـرنده به ترتيبي خواهد بود كه در اسناد درج مي گردد . هر گونه مذاكره با پيشنهاددهندگان و يا برنده براي اخذ تخفيف و يا تغيير قيمت و شرايط قراردادي قبل از تعيين برنده ممنوع مي باشد . همچنين هيچگونه تخفيف و يا تغيير قيمتي نيز از سوي پيشنهاددهندگان قبل از تعيين برنده پذيرفته نخواهد شد و تنها ملاك تعيين برنده ، قيمتي است كه هر شركت كننده در پاكت دربسته و لاك و مهر شده به شركت تسليم كرده است . كميسيون مناقصه ( مزايده ) ، كميته فني بازرگاني و مسئولين شركت بايد با توجه به مدتي كه فروشندگان (خريداران ) كالا ، خدمت يا حقوق در برگ پيشنهادات خود ذكر نموده اند به نحوي اقدام كنند كه به علت انقضاي مدت خسارتي متوجه شركت نشود .
تبصره ـ چنانچه براي كاهش يا افزايش قيمت در اسناد مناقصه ( مزايده ) ترتيبي مشخص شده باشد بايد بر اساس آن اقدام شود .
ماده ۲۴ ـ در مواردي كه كميسيون مناقصه ( مزايده ) برنده را اعلام كرده باشد ، سپرده او و سپرده پيشنهاددهنده اي كه پيشنهاد او در مرتبه دوم قرار دارد با رعايت ماده (۳۲ ) نگهداري و سپرده ساير پيشنهاددهندگان بلافاصله آزاد خواهد شد .
تبصره ـ پيشنهادي كه در مرتبه دوم قرار دارد در صورتي مي تواند مورد ابلاغ قرار گيرد كه تفاوت بهاء پيشنهادي او با برنده بيش از مبلغ سپرده نباشد در غير اين صورت رجوع به وي ممنوع است و سپرده او آزاد خواهد شد .
ماده ۲۵ ـ اگر در نـتيجه فــراخـوان يا انتـشار در شبـكه اطـلاع رساني مـعاملات شركت و يا دعوت به مناقصه  ( مزايده ) پيشنهادي نرسيده باشد مـجددا" مـوضوع بـراي يك نوبت ديگر از طريق فراخوان و دعوت به مناقصه ( مزايده ) مورد پيگيري قرار خـواهد گرفـت و در صورت عدم وصول پيشنهاد عليرغم فراخوان مجدد ، مديرعامل مي تواند مناقصه (مزايده ) را با تصويب هيأت مديره تجديد و يا موضوع را براي اتخاذ تصميم و تعيين نحوه انجام معامله به هيأت سه نفره مندرج در ماده (۲۹) اين آيين نامه احاله كند .
ماده ۲۶ ـ شرايط تجديد و لغو مناقصه ( مزايده ) به شرح زير مي باشد :
۱ ـ مناقصه ( مزايده ) در شرايط ذيل تجديد مي گردد :
الف ـ موارد مندرج در اين آيين نامه .
ب ـ افشاء شدن مدارك و پيشنهادها .
ج ـ كم بودن تعداد مناقصه گران ( مزايده گران ) از حد نصاب تعيين شده در شرايط و اسناد مناقصه ( مزايده ).
د ـ پـايان مـدت اعـتبار پـيشنـهادها و عـدم مـوافـقت شركت كنندگان و يا برنده مناقصه ( مزايده ) با تمديد مدت اعتبار پيشنهاد .
هـ ـ بالا بودن (پائين بودن ) قيمتها به نحوي كه توجيه اقتصادي خريد در مناقصه ( فروش در مزايده ) منتفي گردد .
و ـ عدم رعايت مقررات اين آئين نامه و قوانين مربوطه بنا به تشخيص كميسيون .
تبصره ـ در صورتي كه مناقصه ( مزايده ) به دليل پايان مدت اعتبار پيشنهادها تجديد شـود ، شـركت مـوظف اسـت بـر اسـاس شـرايط و سـقـف منـدرج در اسـناد منـاقـصـه ( مزايده )هزينه هاي مربوط به تامين ضمانتنامه ها را به مناقصه گران (مزايده گران ) پرداخت نمايد .
۲ ـ مناقصه ( مزايده ) در شرايط زير لغو مي گردد :
الف ـ نياز به خريد ويا فروش كالا،خدمت يا حقوق موضوع مناقصه (مزايده ) مرتفع شده باشد .
ب ـ تغييرات زيادي در اسناد مناقصه (مزايده ) لازم باشد و موجب تغيير در ماهيت مناقصه ( مزايده ) گردد .
ج ـ مبلغ پيشنهادي برنده در مناقصه فراتر ( در مزايده كمتر ) از مبلغ تعيين شده باشد .
د ـ حوادث غير مترقبه نظير جنگ ، زلزله ، سيل و مانند آنها .
هـ ـ تشخيص كميسيون مناقصه ( مزايده ) مبني بر تباني بين مناقصه گران  (مزايده گران).  
و ـ شركت بايد تجديد ويا لغومناقصه (مزايده) را مطابق با ماده (۲۲) به آگاهي همه مناقصه گران ( مزايده گران ) برساند .
تبصره ـ موارد موضوع بندهاي « الف » ، « ب » و « هـ» بايد به تأييد هيأت مديره برسد .
فصل پنجم ـ عدم الزام و ترك مناقصه( مزايده )    
ماده ۲۷ ـ برگزاري مناقصه (مزايده ) در موارد زيـر الزامي نيست و شركت مي تواند بدون انجام مناقصه ( مزايده ) با تشخيص مديرعامل يا مقامات مجاز از طرف وي معامله موردنظر را انجام دهد :
۱ ـ خريد اموال منقول ، خدمات و حقوقي كه با مسئوليت مدير عامل و ( يا نمايندگان مجاز از طرف وي ) منحصر بـه فـرد ( انـحصاري ) بـوده و داراي انــواع مـشـابه نـبـاشد . بـهاي مـوضـوع مـعـامـله بـا كـسب نـظر از كارشناس ( كارشناسان ) منتخب هيأت مديره ، تعيين خواهد شد . 
۲ ـ خريد ، اجاره به شرط تمليك يا اجاره گرفتن اموال غير منقول .
بهاي موضوع معامله با مسئوليت مديرعامل ( و يا نماينده مجاز وي ) ، با كسب نظر از هيأت كارشناسان رسمي دادگستري ( حداقل سه نفر ) و يا هيأت كارشناسان خبره مربوط منتخب هيأت مديره در صورت نبود كارشناسان رسمي دادگستري ، تعيين خواهد شد .
۳ ـ خريد اموال منقول و غير منقول ، كالا  و خدمات با قيمت تعيين شده و يا كمتر يا حقوقي كه نرخهاي آنها از طرف مراجع قانوني ذيصلاح تعيين شده باشد .
۴ ـ خريد خدمات آموزشي كه امكان برگزاري مناقصه ( مزايده ) مقدور نباشد با رعايت صرفه و صلاح شركت و به تشخيص مدير عامل در چارچوب برنامه آموزشي مصوب هيأت مديره .
۵ ـ خريد خدمات فرهنگي ، هنري  ، ورزشي و صنايع مستظرفه كه امكان برگزاري مناقصه مقدور نباشد با رعايت صرفه و صلاح شركت .
۶ ـ خريد خدمات مشاوره اعم از مهندسي مشاور و مشاوره فني بازرگاني مشتمل بر مطالعه ، طراحي و يا مديريت بر طرح و اجرا و نظارت و يا هر نوع خدمات مشاوره اي و خدمات كارشناسان ( اشخاص حقيقي ) با رعـايت ماده ( ۱۳ ) اين آيين نامه .
۷ ـ معاملات مربوط به خريد و فروش تجهيزات ، كالا و خدمات تخصصي بين شركت و شركتهاي زير مجموعه با رعايت قوانين و مقررات مربوط .
۸ ـ خريد قطعات يـدكي براي تعويض ويا تعميرلوازم وتجهيزات ماشين آلات ثابت و متحرك موجود و همچنين ادوات و ابزار و وسايل توزين و اندازه گيري كه تامين آن از طريق مناقصه امكان پذير نباشد ، با تعيين بهاي مورد معامله از سوي حداقل يك نفر كارشناس منتخب مديرعامل در رشته مربوط .
۹ ـ تعمير تجهيزات و ماشين آلات ثابت و متحرك در واحدهاي توليدي شركت با رعايت صرفه و صلاح شركت .
۱۰ ـ در مورد معاملاتي كه به تشخيص هيأت وزيران با ملاحظه صرفه و صلاح كشور بايد محرمانه  بماند .
۱۱ ـ مخارج مربوط به حوادث غيرمترقبه از قبيل جنگ ،آتش سوزي ، زلزله  سيل ، طوفان بيماريهاي همه گير و ساير مواردي كه به عنوان مورد اضطراري اعلام مي گردد . جزييات كليه معاملات موضوع اين بند بلافاصله به هيأت مديره گزارش مي شود .
۱۲ ـ خريد سهام و تعهدات ناشي از اجراي احكام قضايي .
تبصره ۱ ـ انجام معاملات بدون انجام مناقصه ( مزايده ) ، مشروط بر آن است كه طرف معامله مالك مورد معامله بوده يا آن را در اختيار داشته يا توليدكننده و يا انجام دهنده آن باشد و يا اينكه وظيفه تهيه و توزيع و فروش مورد معامله را به عهده داشته باشد .
تبصره۲ـ استثنائات يادشده درصورت تشخيص كميسيون مناقصه( مزايده ) مانع از انجام معامله از طريق انجام مناقصه ( مزايده ) نخواهد بود .
تبصره ۳ ـ مدير عامل مكلف است هيأت مديره و حسابرس ( بازرس ) شركت را از معاملات مفاد بندهاي اين ماده و همچنين معاملات موضوع ماده (۲۹) مطلع نمايد .
ماده ۲۸ ـ رعايت استانداردهاي ملي وداخلي درانجام كليه معاملات شركت ( اعم از خريد كالا ، خدمت يا حقوق ، امور پيمانكاري و نظاير آن ) ضروري است . در مواردي كه استانداردهاي ملي و داخلي تدوين نشده باشد رعايت استاندادهاي بين المللي الزامي است . موارد استثناء به تشخيص و مسئوليت مدير عامل خواهد بود و در اين گونه موارد مدير عامل مكلف است ، هيأت مديره و حسابرس ( بازرس ) شركت را مطلع نمايد و هيأت مديره نيز گزارش آنها را در اولين جلسه مجمع عمومي عادي صاحبان سهام ارائه نمايد .
ماده ۲۹ ـ در مـواردي كه بـا تـوجه بـه شـرايـط ، ميسر نبودن انجام مناقصه ( مزايده ) بر اساس گزارش توجيهي و با ذكـر ادله تـوسط واحـد متقاضي گزارش و تـوسط هيأت سه نفره ( هيأت سه نفره ترك مناقصه ) تأييد شود مي توان معامله را به طريق ديگري انجام داد . در اين صورت ، هيأت ياد شده با رعايت صرفه و صلاح شركت تـرتيب انـجام اينگونه معاملات را با رعايت ساير مقررات مربوط درهرمورد براي يك نوع كالا، خدمت يا حقوق ( كالا ، خدمت يا حقوق مورد درخواست ) تعيين و اعلام خواهد نمود . هيأت مذكور بنا به دعوت مدير عامل تشكيل و تصميمات هيأت با رأي اكثريت اعضا مـعتـبر خـواهـد بـود. نـظر هر يـك از اعـضا نـسبت به گزارش تـوجـيهي تـرك مناقصه ( مزايده ) و همچنين ترتيب انجام معامله بايد براي مراجعات آتي در سوابق جلسه نگهداري شود .
تبصره ۱ : در هر حال شركت ، در مواردي كه موضوعيت داشته باشد ، بايد به طريق مقتضي ( رويه مندرج در ماده ۱۱) از صلاحيت و توان انجام تعهدات طرف معامله و يا مشخصات فني كالا ، خدمت يا حقوق مورد معامله اطمينان حاصل نمايد .
ماده۳۰ـ تركيب هيأت ترك مناقصه ( مزايده ) به شرح زير مي باشد :
الف ـ هيأت ترك مناقصه و مزايده ، مركب از مدير عامل و ذيحساب شركت و يك نفر به انتخاب مجمع عمومي مي باشد .
ب ـ در اجراي ماده (۲۹) اين آيين نامه ، در صورتي كه مبلغ معامله بيش از پنجاه برابر نصاب معاملات كوچك باشد ، انجام معامله پس از تصويب هيأت سه نفري موضوع اين ماده و با تأييد هيأت مديره مجاز خواهد بود .
ج ـ در اجراي بند ( ب ) اين ماده در صورتي كه مبلغ معامله بيش از دويست برابر نصاب معاملات كوچك باشد انجام معامله پس از تصويب هيأت سه نفري موضوع اين ماده منوط به تأييد هياتي مركب از وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات ( رئيس هيأت ) ، رئيس سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور ( دبير هيأت ) و وزير امور اقتصادي و دارايي خواهد بود .
فصل ششم : قرارداد 
ماده ۳۱ ـ كليه معاملات شركت كه نيازمند عقد قرارداد است بايد طبق قراردادهاي نمونه مصوب واحدهاي ذيربط شركت وقبل ازپايان مهلت مقرر منتهي به عقد قرارداد شود . در مواردي كه براي آن قراردادهاي نمونه به تصويب نرسيده است ، هر قرارداد بايد جداگانه به تصويب هيأت مديره برسد. هيأت مديره مي تواند به مسئوليت خود تصويب قراردادهاي غير نمونه را به كميته اي مركب از حداقل سه نفر افراد ذيصلاح در تخصصهاي حقوقي ، بازرگاني و مالي و حسب مورد فني ( كه توسط هيأت مديره و براي قرارداد معين انتخاب مي شوند ) محول نمايد .
تبصره ـ درموردمعاملات كوچك ومتوسط ، كه مـورد مـعامـله بـلافـاصـله ، پـس ازانـجام تشريفات منـاقصه (مزايده) ،تحويل وبهاي آن نقدا"پرداخت  (دريافت ) مي شود . انجام معامله منوط به انعقاد قرارداد نمي باشد  ليكن صورتحسابها ، اوراق خريد كالا  خدمت يا حقوق و ديگر موارد  متناسب با نوع معامله و در صورت لزوم تضمين مناسب   بايد اخذ گردد .
ماده ۳۲ ـ در قرارداد درج نكات ذيل ضروري است :
۱ ـ نام متعاملين .
۲ ـ نوع و مقدار مورد معامله با مشخصات كامل آنها .
۳ ـ مدت انجام تعهد و محل و شرايط تحويل مورد معامله .
تبصره ـ دادن هر گونه امتياز به برنده مناقصه يا مزايده يا واگذاري  امكانات شركت و يا پرداخت پيش پرداخت به برنده در موقع قرارداد يا اجراي كار به جزآنچه كه در فراخوان و يا اسناد مناقصه (مزايده ) درج شده است ، ممنوع است .
۴ ـ ترتيب عمل و ميزان خسارت در مواردي كه طرف قرارداد در انجام تعهدات جزئا" يا كلا" تاخير نمايد .
۵ ـ الزام تحويل كالا بر طبق اسناد و نمونه مهر شده ، در صورتيكه تهيه نمونه لازم باشد . در اين صورت بايد نمونه كالا با مهر طرفين معامله ممهور و نزد شركت نگهداري شود .
۶ ـ اقرار برنده مناقصه ( مزايده ) به اين موضوع كه « از مشخصات كالا  خدمت يا حقوق مورد معامله و مقتضيات محل تحويل كالا ، خدمت يا حقوق اطلاع كامل دارد و هيچ امر مجهولي باقي نمانده است كه بعدا" مستند به جهل عنوان شود » .
۷ ـ اختيار شركت نسبت به افزايش يا كاهش مدت قرارداد و مورد معامله در مدت اعتبار قرارداد تا ميزان بيست و پنج درصد (۲۵%) مقدار مندرج در قرارداد .
۸ ـ تعيين بهاي كل معامله و ترتيب پرداخت آن ، در مواردي كه انجام كار بر اساس واحد بها باشد ، بهاي مورد معامله و ترتيب پرداخت آن بر اساس برآورد بهاي مورد معامله تعيين و در قرارداد ذكر مي شود ، بهاي كارهاي انجام يافته بر اساس واحد بهاء احتساب و پرداخت خواهد شد .
۹ ـ چنانچه بنا به مقتضيات در نظر باشد كه به برنده مناقصه پيش پرداخت داده شود و يا تسهيلاتي ملحوظ گردد ميزان و ترتيب پرداخت آن مي يابد در شرايط و اسناد مناقصه درج شده باشد .
تبصره ۱ ـ به هيچ وجه شروع قرارداد يا تحويل كالا ، خدمت يا حقوق منوط به اخذ پيش پرداخت توسط طرف قرارداد نگردد .
تبصره ۲ ـ تاديه پيش پرداخت وفراهم نمودن تسهيلات در مناقصه ( مزايده ) منوط به اخذ تضمينهاي معتبر و مورد قبول خواهد بود .
تبصره ۳ ـ مبلغ پيش پرداخت از بيست و پنج درصد ( ۲۵ %) مبلغ معامله بيشتر نخواهد بود و ميزان و شرايط و نحوه استهلاك آن نيز بايد در اسناد درج گردد .
۱۰ ـ تعيين محل تحويل كالا يا انجام كار مورد معامله .
۱۱ ـ تصريح به اينكه كسور قانوني بعهده طرف قرارداد مي باشد .
۱۲ ـ ميزان تضمين حسن انجام تعهدات و حسن انجام كار حسب مورد و نحوه وصول اقساط آن و ترتيب استرداد آن بر اساس شرايط و اسناد مناقصه يا مزايده .
۱۳ ـ مدت فاصله زماني بين تحويل موقت و تحويل قطعي در قراردادهاي مربوط به كارهاي اجرايي از جمله ساختمان ، تأسيسات و تجهيزات بر اساس شرايط و اسناد مناقصه .
۱۴ ـ اقرار به عدم شمول ممنوعيت موضوع قانون راجع به منع مداخله وزارء و نمايندگان مجلسين و كارمندان درمعاملات دولتي وكشوري ـ مصوب ۱۳۳۷ ـ و همچنين افشاء سمت و ميزان سهام ( در شركتهاي سهامي خاص ) متعلق به اشخاص و اقرباء موضوع تبصره ۱ ماده ۱ قانون ياد شده در شركت طرف قرارداد .
۱۵ ـ ساير شرايطي كه مورد توافق معامله قرار گيرد مشروط برآنكه امتيازاتي را علاوه بر آنچه در شرايط و اسناد مناقصه (مزايده ) ذكر شده است براي طرف قرارداد در برنداشته باشد .
۱۶ ـ درج اين شرط كه « در صورت عدم انجام تعهد ، شركت مختار است علاوه بر ضبط ضمانت و وصول خسارات براي انجام معامله به نفر دوم يا ديگري مراجعه نمايد » .
۱۷ ـ مشخص نمودن مرجع حل اختلاف در صورتي كه اشكال يا قصوري در انجام و يا تحويل موضوع معامله و يا پرداخت موضوع معامله پيش آيد .
۱۸ ـ ساير مواردي كه حسب نوع معامله يا كالا، خدمت يا حقوق ضروري باشد .
ماده ۳۳ ـ انعقاد قرارداد به شرح زير انجام مي گيرد :
الف ـ قرارداد با برنده مناقصه ( مزايده ) بايد پيش از پايان مدت اعتبار پيشنهادها منعقد شود . اين مدت حداكثر براي يك بار و برابر مدت پيش بيني شده در شرايط و اسناد منـاقصه ( مـزايـده ) قـابل تمـديـد اسـت . بـعد از عقد قرارداد سپرده برنده دوم مسترد مي گردد .
ب ـ چنانچه برنده اول از انعقاد قرارداد امتناع نمايد و يا تضمين انجام تعهدات و يا حسن انـجام كـار را حسب مورد ارائه ننمايد ، سپرده وي ضبط و قرارداد با برنده دوم منعقد مي گردد . چنانچه برنده اول پس از ابلاغ  كتبي  در مهلتي كه حداكثر ۱۰ روز كاري بـراي طـرف مـعامله داخـلي و ۲۰ روز كـاري براي طرف معامله مقيم خارج از كشور مي باشد ،حاضر به انجام معامله يا انعقاد قرارداد نشود و يا ضمانتنامه هاي لازم را ارائه ننمايد ، سپرده وي به نفع شركت ضبط و قرارداد با برنده دوم منعقد خواهد شد . مهلت هاي مذكور با توجيه مستند و مدلل و تصويب مدير عامل مي تواند تا دو برابر افزايش يابند . اين نكته بايد در شرايط و اسناد مناقصه يا مزايده درج شود .
تبصره ۱ : در صورتيكه برنده دوم مناقصه ( مزايده ) نيز ( با توجه به شرايط مندرج در بند ب ) در مدت مقرر پس از اعلام شركت حاضر به انعقاد قرارداد نشود ، سپرده او نيز به نفع شركت ضبط و مناقصه ( مزايده ) تجديد خواهد شد . اين نكته بايد در شرايط و اسناد مناقصه يا مزايده درج شود .
تبصره ۲ ـ در مواردي كه پس از انعقاد قرارداد ، طرف معامله از انجام تعهد خودداري نمايد ، چنانچه انجام معامله با آن قيمت و شرايط با برنده دوم مناقصه ( مزايده ) ممكن باشد با تشخيص مدير عامل و تائيد هيأت مديره  شركت مي تواند با همان شرايط و قيمت ، معامله را به ترتيب به نفرات واجد شرايط بعدي واگذار نمايد . در صورتيكه انجام مورد معامله با آن قيمت و شرايط ميسر نگردد مناقصه يا مزايده تجديد خواهد شد .
فصل هفتم : ترتيب تحويل ( دريافت ) كالا ، خدمت يا حقوق 
ماده ۳۴ ـ تحويل ( دريافت ) مورد معامله به شرح ذيل انجام مي شود :
الف ـ در مورد معاملات كوچك تحويل آن  با رسيد انبار و مسئوليت انباردار يا تحويل گيرنده حسب مـورد،گواهي تـطبيق مـشخـصات بـا نـمونه و مقدار كالا ، خدمت يا حقوق بر عهده انباردار يا تحويل گيرنده مي باشد .
ب ـ در مورد معاملات متوسط تحويل آن با گواهي و مسئوليت انباردار و يا نماينده واحد تحويل گيرنده كالا ، خدمت يا حقوق و رئيس واحد متقاضي و يا نماينده وي . 
ج ـ در مورد معاملات بزرگ تحويل مورد معاملات با گواهي و مسئوليت كميسيون تحويل خواهد بود .
تبصره ۱ ـ تحويل مورد معامله در موارد مندرج در بندهاي ( ب ) و ( ج ) اين ماده با تنظيم صورت مجلس انجام مي شود كه در آن به صراحت درج مي گردد : « كالا ، خدمت يا حقوق مورد معامله يا كار انجام شده طبق نمونه يا مشخصات مندرج در شرايط و اسناد مناقصه ( قرارداد ) مي باشد ‌ » همچنين در ذيل صورت مجلس مقدار و مشخصات كالا ، خدمت يا حقوق يا كار و همچنين نام و سمت مسئولان مربوط و در خصوص مـعامـلات بـزرگ امـضاء طـرف مـعامله يا نـمايـنده آنان ( در صورتي كه در محل حضور داشته باشند ) درج مي گردد .
تبصره ۲ـ كالاهايي كه تحويل انباردار مي شوند ،انباردار ضمن امضا صورت مجلس يا گواهي (حسب مورد)، بلافاصله قبض رسيد انبار صادر خواهد كرد . در مواردي كه كالا در خارج از انبار تحويل مي گردد و به انبار وارد نمي شود با در نظر گرفتن مفاد اين ماده و تبصره هاي آن حسب مورد اقدام و تحويل گيرنده  كالا به جاي انباردار تكاليف مربوط را انجام خواهد داد و رسيد يا صورتمجلس مربوط حسب مورد مبناي صدور قبض رسيد انبار و حواله انبار قرار مي گيرد.

تبصره ۳ ـ كميسيون تحويل ، هنگام تحويل كالا ، خدمت يا حقوق ، موظف است گزارش و تذكرات كتبي كه از طريق نظارت كنندگان مسئول ، حين انجام كار يا ساخت كالا ، خدمت يا حقوق ، داده شده است را در نظر بگيرد .
تبصره ۴ ـ در صورت وجود اختلاف نظر بين اعضاء كميسيون تحويل در معاملات بزرگ و مسئولين تحويل در معاملات متوسط نسبت به نوع و مشخصات كالا ، خدمت يا حقوق مورد تحويل و ساير موارد مربوط ، هر يك از اعضاي كميسيون و مسئولين تحويل ( حسب مورد ) نظر خود را در صورت مجلس درج مي نمايند و امر تحويل انجام نمي گيرد ، متعاقبا” ترتيب انجام تحويل مورد معامله از طرف مدير عامل حسب مورد تعيين خواهد شد .
تبصره ۵ ـ در صورت لزوم مدير عامل مي تواند از نظر كارشناس و مهندس مشاور يا مؤسسه بازرسي فني كه به نمايندگي از طرف شركت برگزيده شده است در اعلام تطبيق مشخصات كالا ، خدمت يا حقوق با نمونه يا مشخصات مندرج در اسناد استفاده نمايد .
تبصره ۶ ـ چنانچه در كالا ، خدمت يا حقوق تحويلي عيب و نقص مشاهده شود ،كه رفع آن مستلزم صرف وقت و منابع مالي باشد درصورت نياز فوري  واحد درخواست كننده و قبول كالا ، خدمت يا حقوق ناقص يا معيوب  كميسيون تحويل مي تواند ، رأسا" (يا در صورت لزوم با جلب نظر كارشناس) ميزان خسارت و تفاوت قيمت را تعيين و نسبت به تحويل كالا ، خدمت يا حقوق اقدام نمايد . مراتب مندرج در اين تبصره بايد در شرايط و اسناد مناقصه ( مزايده ) و قرارداد درج گردد .
فصل هشتم : ساير مقررات 
ماده ۳۵ ـ ارسال مكاتبات و اسناد مرتبط با معاملات موضوع ماده (۲۲) اين آيين نامه در صورتي معتبر است كه فرستادن آن جز در موارد تغيير نشاني يا محل ، قابل تصديق باشد ، مانند پست سفارشي ، تلگرام ، تلكس و نظاير آن .
ماده ۳۶ ـ اشخاص  حقوقي و يا حقيقي كه به تشخيص كميسيون مناقصه و يا مزايده  و يا اعلام مراجع رسمي در ايفاي تعهدات خود تعلل ورزيده و يا كالا ، خدمت يا حقوق موضوع معامله را به نحو مطلوب تهيه ، تدارك  انجام و يا تحويل ننمايند . ضمن اقدام قانوني براي استيفاي حقوق شركت تا اطلاع ثانوني در فهرست سياه قرار مي گيرند و از شركت در مناقصه ها ، مزايده ها و ساير انواع معاملات شركت محروم مي شوند .
ماده ۳۷ ـ به منظور تسهيل در انجام معاملات و گسترش رقابت و تحصيل صرفه وصلاح شركت و همچنين ايجاد شفافيت در معاملات ، شركت موظف است اطلاعات معاملات  بزرگ شركت را در مراحل مختلف آن ، شامل نحوه انجام معامله ، چگونگي و نتايج بررسي پيشنهاددهندگان و پيشنهادات  انتخاب طرف معامله و ترتيب انجام معامله را در شبكه اطلاع رساني معاملات شركت منتشر نمايد .
تبصره ۱ ـ شركت موظف است ، اطلاعات و اسناد ذيل را در مورد معاملات شركت ثبت و نگهداري كند :
۱ ـ درخواست انجام معامله و تأييديه مدير عامل ( و يا نمايندگان مجاز از طرف وي ) براي انجام اقدامات لازم در اين خصوص .
۲ ـ فراخوان 
۳ـ نام و مشخصات اعضاي كميسيون ، پيشنهاددهندگان و حاضران در جلسات .
۴ ـ خلاصه اسناد 
۵ ـ روش و مراحل ارزيابي كيفي پيشنهاددهندگان و نتايج ارزيابي آنها .
۶ـ صورتجلسات و نتايج ارزيابي ها .
۷ ـ نام ، مشخصات و نحوه انتخاب برنده يا برندگان .
تبصره ۲ـ اطلاعات واسناد ومدارك مربوط به انجام مراحل هر يك ازمعاملات شركت اعم از مناقصه (مزايده )  عدم الزام و ترك آنها ،  به نحوي نگهداري شود تا امكان دسترسي ، مشاهده و نظارت در هر زمان به سهولت براي  بازرس شركت فراهم باشد 
تبصره ۳ ـ اطلاعات كليه معاملات بزرگ شركت اعم از مناقصه يا مزايده  عدم الزام و ترك آنها ، جز آن دسته از معاملاتي كه به  تشخيص هيأت وزيران بايد مستور بماند ، بايد از طريق شبكه اطلاع رساني معاملات شركت دراختيار عموم قرار گيرد . در مواردي كه انتشار بلافاصله اين اطلاعات به صرفه و صلاح شركت نباشد ، انتشار اطلاعات براي مدت زمان معين به تعويق خواهدافتاد . تاخير درانتشار و مدت آن مي بايد قبلا" به تصويب هيأت مديره شركت برسد .
ماده ۳۸ ـ در موارديكه به تشخيص كميسيون مناقصات (مزايدات ) تغيير ميزان يا نوع تضمين حسن انجام كار ، حسن انجام تعهدات و پيش پرداخت ضرورت داشته باشد ، بر اساس تصميم هيأت مديره شركت اقدام خواهد شد .
ماده ۳۹ ـ معاملات ضروري مربوط به حوادث و سوانح پست كه انجام آنها اجتناب ناپذير است وفرصت مراجعه به كميسيون مناقصه در مورد آنها نباشد  با مسئوليت بالاترين مقام واحد مربوط از طريق مذاكره يا استعلام بهاء انجام مي شود ، مسئول واحد مربوط موظف است گزارش اينگونه معاملات انجام شده و هزينه هاي مربوط را بلافاصله با تفكيك نوع معامله به اطلاع كميسيون مناقصه رسانده و تائيد لازم را اخذ نمايد . در صورتيكه كميسيون مناقصه عمل انجام شده را تائيد ننمايد موضوع با ذكر دليل جهت اتخاذ تصميم به هيأت مديره گزارش مي گردد .
ماده ۴۰ ـ كليه آيين نامه ها و دستورالعملهاي مغاير از تاريخ تصويب اين آيين نامه منسوخ مي باشد .
تبصره ۱ ـ دستـورالـعمـلهاي مـوضوع اين آيين نامه بر اساس پيشنهاد كميسيون مناقصه ( مزايده ) شركت به تصويب هيأت مديره خواهد رسيد . مواردي  كه در اين آيين نامه پيش بيني نشده است بر اساس قوانين و مقررات ذيربط مورد عمل قرار خواهد گرفت و كليه قوانين و مقرراتي كه توسط مراجع ذيصلاح در خصوص انجام معاملات شركتهاي دولتي تصويب شود حسب مورد جايگزين مقررات اين آيين نامه خواهد شد .
تبصره ۲ ـ هيأت مديره شركت مي تواند در صورت صلاحديد و در موارد مسكوت در اين آيين نامه ، دستورالعملهاي نظام فني و اجرايي كشور و يا ديگر مصّوبات هيأت وزيران در مورد طرحهاي تملك داراييهاي سرمايه اي از محل منابع عمومي را حسب مورد در خصوص منابع داخلي شركت نيز مورد استفاده قرار دهد و مراتب به مجمع عمومي منعكس گردد . 
ماده۴۱ ـ هيأت مديره شركت مي تواند ، در صورت لزوم ، پيشنهادات اصلاحي در خصوص اين آيين نامه را به مجمع عمومي شركت ارائه نمايد . اصلاح اين آيين نامه منوط به تصويب مجمع عمومي خواهد بود .
اين آيين نامه مشتمل بر ۴۱ ماده و ۶۶ تبصره به استناد بند « ج » ماده ۱۱ قانون اساسنامه شـركت بـه تـصويـب مجمع عمومي صاحبان سهام شركت رسيده است و جايگزين آيين نامه معاملات شركت پست جمهوري اسلامي ايران مصوب ۲۶ /۶ /۷۰ مجمع عمومي صاحبان سهام مي باشد .
۱ ـ برابر تصويبنامه شماره ۲۲۲۲۳ /ت ۳۷۱۹۵ هـ مورخ ۱۷ /۲ /۸۶ تبصره بند « ب » ماده ۳۰ آيين نامه اجرايی نظام مستندسازی و اطلاع رسانی مناقصات لغو می گردد .
۱ ـ برابر تصويبنامه شماره ۲۲۲۲۵ ت ۳۷۱۹۴ هـ مورخ ۱۷ /۲ /۸۶ بندهای آيين نامه اجرايی بند ( ج ) ماده ( ۱۲ ) قانون برگزاری مناقصات به شرح ذيل اصلاح گرديده است .
۱ ـ۱ ـ بند ( الف ) ماده ۴ ، پس از عبارت « مناقصات يک مرحله ای » عبارت « ازسوی مناقصه گزار و يا به تشخيص وی » اضافه و عبارت «کميته فنی بازرگانی» جايگزين عبارت «كميسيون مناقصه » می گردد  
۲ ـ۱ ـ در بند (ب ) ماده ( ۶ ) ، پس از عبارت « دستگاههای مرکزی »  عبارت « يا به تشخيص آنها کميته فنی بازرگانی » اضافه می گردد.
۳ ـ ۱ ـ در بند ( الف ) و ( ب ) ماده ۱۱ عبارت « از سوی مناقصه گزار يا به تشخيص وی توسط کميته فنی بازرگانی » جايگزين عبارت « توسط کميسيون مناقصه » می گردد .
۴ ـ ۱ ـ در جزء ( ۱ ) بند ( الف ) ماده ۱۶ عبارت « و دانش در زمينه مورد نظر » اضافه شود .
۵ ـ ۱ ـ متن زير به عنوان جزء های ( ۴ ) , ( ۵ ) و ( ۶ ) به بند « الف » ماده ( ۲۴ ) اضافه می گردد :
« ۴ ـ داشتن تجربه و دانش در زمينه مورد نظر 
۵ ـ حسن سابقه 
۶ ـ تضمين کيفيت خدمات ومحصولات »
اصلاحيه ماده ۳ آيين نامه معاملات 
برابر مصوبه شماره ۵۱۵۵۷ /ت ۳۷۵۳۷ هـ مورخ ۶ /۴ /۸۶ نصاب معاملات موضوع ماده ۳ قانون برگزاري مناقصات مصوب ۱۳۸۳ به شرح ذيل اصلاح مي گردد .
۱)    معاملات كوچك : معاملاتي كه كمتر از بيست و نه ميليون و سيصد و چهل هزار ريال باشد ( ۰۰۰ /۳۴۰ /۲۹ ريال ) 
۲ ) معاملات متوسط : معاملاتي كه بيش از سقف معاملات كوچك بوده و از دويست و نود و سه ميليون و چهارصد و نود ريال ( ۰۰۰ /۴۰۰ /۲۹۳ ريال ) تجاوز نكند .
۳ ) معاملات بزرگ : معاملاتي كه مبلغ برآورد اوليه انها بيش از دويست و نود و سه ميليون وچهارصد و نودريال باشد .
ماده ۳ قانون برگزاري مناقصات 
برابر مصوبه شماره ۵۱۵۵۷ /ت ۳۷۵۳۷ هـ مورخ ۶ /۴ /۸۶ نصاب معاملات موضوع ماده ۳ قانون برگزاري مناقصات مصوب ۱۳۸۳ به شرح ذيل اصلاح مي گردد .
۲)    معاملات كوچك : معاملاتي كه كمتر از بيست و نه ميليون و سيصد و چهل هزار ريال باشد ( ۰۰۰ /۳۴۰ /۲۹ ريال ) 
۲ ) معاملات متوسط : معاملاتي كه بيش از سقف معاملات كوچك بوده و از دويست و نود و سه ميليون و چهارصد و نود ريال ( ۰۰۰ /۴۰۰ /۲۹۳ ريال ) تجاوز نكند .
۳ ) معاملات بزرگ : معاملاتي كه مبلغ برآورد اوليه انها بيش از دويست و نود و سه ميليون وچهارصد و نودريال باشد.

توجه: متن این آیین نامه برگرفته از سایت اداره پست جمهوری اسلامی ایران با لینک زیر می باشد:

https://www.post.ir/_Monagheseh/Documents/ainname_20130909_083253.rar