دپارتمان صنعت خودرو

آنچه در این صفحه می بینید :

1. مختصری از صنعت خودرو

2. اصطلاحاتی که یک قراردادنویس باید در صنعت خودرو بداند.

3. استاندارد IATF 16949 در صنعت خودرو

4. فعالیتهایی که در این صنعت انجام شده و می تواند منجر به تنظیم قرارداد گردد.

5. تجربیات نگارش قرارداد در صنعت خودرو

---

---

---

توضیح مختصر از صنعت خودرو:

صنعت خودرو بخش مهمی از اقتصاد جهانی است و عملکرد آن در چرخه تجارت وسیع تری قرار دارد. صنعت خودرو در درجه اول متشکل از بزرگترین تولید کنندگان خودروهای سواری و کامیون سبک در جهان است. تولیدکنندگان خودرو انواع مختلفی از مدل ها را ارائه می دهند. تولیدکنندگان اتومبیل در راستای خواسته های مشتریان عمل می کنند. شرایط اقتصادی بر میزان فروش کلی صنعت تأثیر می گذارد. عادت های رانندگی با توجه به چرخه اقتصادی می تواند تغییر کند و بنابراین ، محصولات جدید همیشه تغییر می کنند ، مدل های جدید ، نوآوری ها و فن آوری هایی برای پاسخگویی به این خواسته ها تولید می شوند. در نتیجه ، خودروسازان سعی می کنند طیف وسیعی از آپشن ها را به نمایش بگذارند ، از اتومبیل های کوچک جمع و جور گرفته تا تا کامیون های سبک و وسایل نقلیه اسپورت (SUV-Sport utility vehicle). سلیقه و قدرت خرید رانندگان متنوع است و اغلب تغییر می کند. بنابراین ، در نمایشگاه ها اغلب ماشین های اسپورت ، اقتصادی ، خانوادگی و لوکس در دسترس هستند تا خواسته های مشتریان را برآورده کنند. مارک های لوکس ، با استانداردهای کیفیت بالا و ویژگی های پیشرفته ، با قیمت های ممتاز به فروش می رسند.

قیمت سوخت عامل مهمی در تقاضای مشتری است. در واقع ، افزایش و کاهش قیمت بنزین از دهه ۱۹۷۰ باعث شده است که خریداران به دنبال خودرویی با بازده ، دوام ، قدرت و کیفیت بهتر باشند. بر این اساس ، بازار و محصولات خودرویی برای مطابقت با امیال مشتریان تکامل و ارتقاء می یابند. به عنوان مثال می توان به کراس اوورها اشاره کرد که ویژگی های یک SUV و ماشین سنتی و هیبریدها را با استفاده از مزایای استفاده از بنزین و منابع جایگزین برق (الکتریکی) ترکیب می کنند. به منظور سودآوری ، تولیدکنندگان و فروشندگان باید به درستی تقاضا را اندازه گیری کرده و ترکیبی بهینه از خودرو را برای هر دوره از چرخه کسب و کار داشته باشند. 

بسیاری از شرکت ها برای کمک به مشتریان در خرید و پشتیبانی از فروش، مشوق های جذاب مانند تخفیف و بازپرداخت پول را ارائه می دهند. ضمانت نامه ، پوشش نقص و تعمیرات ، وسیله دیگری برای جلب مشتریان است. راه دیگر برای درآمدزایی ارائه لیزینگ وسیله نقلیه است. یک شرکت می تواند از طریق اجاره به شرط تملیک عمل کند.

صنعت اتومبیل هم سرمایه و هم کارگر است. این شرکت ها مجبورند بسیاری از هزینه ها و هزینه های مربوط به امکانات ، مواد ، قطعات ، تجهیزات ، تولید محصول و اشتغال را مدیریت کنند. در بعضی مواقع ، قیمت مواد اولیه اصلی ، مانند فولاد ، می تواند به سطح بالاتری برسد ، و این نیاز به یک استراتژی حراست سریع دارد. تحقیق و توسعه و هزینه های بازاریابی و تبلیغات نیز تأثیر قابل ملاحظه ای در بودجه هزینه خواهد داشت. بیش از حد ، با توجه به ماهیت فصلی تقاضا و عرضه محصولات جدید ، مدیریت سرمایه در گردش موثر در حمایت از فروش و کنترل هزینه ها و هزینه ها بسیار مهم است.

---

---

---

اصطلاحاتی که باید در صنعت خودرو بدانید:

خودرو:

هر نوع وسیله نقلیه موتوری تولید داخل یا خارج برای استفاده در معابر عمومی برای حمل سرنشین و بار تا ظرفیت مجاز.

 نمایندگی مجاز:

هرشخص حقیقی یا حقوقی که با موافقت عرضه‌کننده عهده‌دار فروش و خدمات پس‌از فروش خودرو در طول مدت ضمانت است.

خدمات پس از فروش:

کلیه خدمات پس از فروش یک محصول از قبیل ضمانت و تعهد شامل پشتیبانی خدمات، تعمیرات و تأمین قطعات استاندارد که موجب تضمین کارکرد مطلوب محصول می باشد.

واسطه خدمات فروش و پس از فروش:

اشخاص حقیقی یا حقوقی که با موافقت عرضه‌کننده، صرفاً یا توأماً عهده دار خدمات فروش و پس از فروش خودرو از طریق نمایندگی‌های مجاز می باشند. واسطه مذکور می‌تواند به عنوان بخشی از مجموعه عرضه کننده یا به عنوان شرکتی مستقل تحت نظارت عرضه کننده فعالیت نموده و خدمات خود را ارائه نماید.

شیوه ارایه خدمات پس از فروش خودرو:

براساس استاندارد ملی شماره (۱۹۱۱۷) درخصوص تعیین شیوه مربوط به امور خدمات پس از فروش خودرو، شاخص‌ها و نحوه ارزیابی عرضه کننده، واسطه خدمات پس از فروش و نمایندگی های مجاز آن و همچنین رده بندی و پایش عملکرد آنها می باشد.

خدمات دوره تضمین:

مجموعه خدمات تعمیرات، تأمین و تعویض قطعات یا تعویض خودرو که در یک دوره زمانی یا طی مسافت مشخص صورت گرفته و انجام آن به صورت رایگان به عهده عرضه کننده می باشد.

خدمات دوره تعهد:

مجموعه خدمات تعمیرات، تأمین و تعویض قطعات و پشتیبانی خدمات که در یک دوره زمانی مشخص و در قبال دریافت اجرت برای مصرف کننده انجام می‌شود.

ضمانت نامه:

سندی است به زبان فارسی و در برگیرنده مسئولیت دوره ضمانت و تعهد خدمات عرضه کننده و استفاده مطلوب از خودرو که توسط عرضه کننده به همراه خودرو، تحویل مصرف کننده می شود.

 کتابچه راهنمای مصرف کننده:

کتابچه ای است حداقل به زبان فارسی، که باید در زمان تحویل خودرو از طرف عرضه کننده به مصرف کننده تسلیم شود. این کتابچه باید حاوی مواردی از قبیل نحوه استفاده مطلوب از خودرو، عناوین متعلقات الزامی همراه خودرو از قبیل رادیو پخش، چرخ زاپاس، جک، آچار چرخ، کف پوش متحرک، مثلث خطر و تجهیزات اضافی خودرو، میزان مصرف سوخت (به تفکیک سیکل شهری، برون شهری و ترکیبی) و همچنین عناوین بازدیدهای دوره ای، نام و نشانی نمایندگیهای مجاز شبکه فروش و خدمات پس از فروش، متن قانون، آیین‌نامه و دستورالعمل‌های اجرایی آن باشد.

 قطعه ایمنی خودرو:

قطعاتی که عیب آنها موجب احتمال صدمه جسم، جان و مال اشخاص گردد.

خودروی نو:

خودرویی که به هنگام تحویل به مصرف کننده بیش از (۹۹) کیلومتر طی مسافت نکرده باشد.

عیب:

زیاده، نقیصه و یا تغییر حالتی که موجب کاهش ارزش اقتصادی کالا، خدمت یا عدم امکان استفاده متعارف از آن می‌شود.

قطعه ساز/مجموعه ساز:

به توليدكنندگاني اطلاق مي‌شود كه داراي مجموعه عوامل توليد و مونتاژ قطعه/ مجموعه و همچنين سيستم‌هاي مديريت كيفيت، لجستيك، مالي، كنترل پروژه و تحقيق و توسعه محصول باشند.

قطعات عملكردي:

به قطعات و مجموعه‌هايي اطلاق مي‌شود كه داراي عملكرد مشخصي در خودرو بوده و عموما در زمان استفاده از خودرو مشكلات كيفي آنها مشخص مي‌گردد.

قطعات غيرعملكردي:

عمدتا به قطعات تزئينات و بدنه خودرو با ماهيت استاتيك، قطعات غيرعملكردي مي‌گويند كه عموما در زمان مونتاژ خودرو مشكلات كيفي آنها مشخص مي‌شود.

تضمين قطعات تعويضي در خدمات پس از فروش:

كليه عرضه كنندگان قطعات/ مجموعه‌هاي خودرو ملزم به تضمين قطعات تعويضي، در دوره گارانتي و وارانتي در شبكه خدمات پس از فروش خودرو مي باشند.

ادعاي خسارت قطعات در دوره گارانتي:

• كليه خسارات ( هزينه‌هاي تعميرات، خواب خودرو، درماني و ... ) در دوران تضمين و تعهد خودرو كه بر اساس نظريه كارشناسي خودروساز عيب قطعه تشخيص داده شود به عهده قطعه ساز است.
• قطعات برگشتي در دوره تضمين مطابق با آيين نامه ادعاي خسارت خودروساز، پس از اخذ قطعه داغي و بررسي كيفي منهدم مي شوند، ضمنا هزينه قطعات معيوب با احتساب ساير هزينه‌هاي مترتب محاسبه و از مطالبات سازنده كسر مي‌گردد.

CKD

مخفف كلمات Completely Knocked Down (قطعات كامل و منفصل یک محصول) است و به معنای مجموعه كامل قطعاتي است كه براي ساخت کامل يك دستگاه (مثلا يك خودرو) لازم است.

SKD 

مخفف كلمات Semi Knocked Down (قطعات نيمه كامل) مي باشد و مشتمل بر قطعاتی می شود که مونتاژ اولیه شده اند و همه قطعات لازم برای ساخت یک محصول منفصل شده نیستند و برخی به صورت مونتژ شده تحویل می شوند.

CBU

مخفف کلمات Completely Built Unit / Completely Built-up (به‌صورت پیش ساخته) بوده و به یک خودروی کامل آماده تحویل به مشتری اطلاق می گردد.

 DKD

مخفف کلمات Disassembly Knock Down است و بدین معناست که قطعات یک خودرو قبل از ورود به یک کشور از یکدیگر منفصل شده و بعد از ورود به کشور دوباره مونتاژ می شوند.

---

---

---

استاندارد IATF 16949 

برگرفته از مجله الیگ

هنگامی که صحبت از صادرات خودرو و قطعات آن به دیگر کشورها می شود، فارغ از اعتبار و نام کشور صادرکننده، باید به‌دنبال بررسی استانداردهای کیفی بین‌المللی و شناخته‌شده توسط آن تامین کننده بود. به همین‌منظور کارگروه بین‌المللی خودرو IATF 16949 که مخفف کلمات International Automotive Task Force می‌باشد به‌دنبال سازماندهی نیا‌زهای “سیستم مدیریت کیفیت” یا QMS خودروسازان است. در ادامه به دلایل اهمیت استاندارد IATF 16949 می‌پردازیم.

باتوجه به اهمیت این موضوع می‌توان گفت که درحال‌حاضر بسیاری از شرکت‌های دنیا در حال گذار و تغییر فعالیت‌ها به سوی این نوع استانداردها هستند. این استاندارد جهت هماهنگ‌سازی تست و ارزیابی‌ها و طراحی گواهینامه در سراسر دنیا در حوزه‌ی زنجیره‌ی تامین قطعات خودرو به‌وجود آمد و متشکل از خودروسازهای مطرح دنیا است.

نام برخی از آنها عبارتند از:
BMW Group, Chrysler Group, Daimler AG, Fiat Group Automobile, Ford Motor Company, General Motors Company, PSA Peugeot Citroen, Renault SA, Volkswagen AG, AIAG (U.S.‎), ANFIA (Italy), FIEV (France), SMMT (U.K.‎), VDA ‪(Germany)‬

هدف اولیه این استاندارد توسعه‌ی سیستم مدیریت‌کیفیت، بهبود مستمر کیفیت با رویکرد جلوگیری از ایجاد مشکل و کاهش تفاوت‌ها و ضایعات در زنجیره‌ی تامین قطعات خودرو است. (در حال حاضر IATF 16949 خود استاندارد مستقلی است که از ادغام ساختار و نیازهای ISO 9001:2015 و دیگر نیازهای مخصوص خودروسازان بوجود آمده است). هر تامین‌کننده، کوچک یا بزرگ، می تواند این استاندارد را درخواست کند و در حال حاضر اکثر تامین‌کننده‌گان بزرگ دنیا این استاندارد را دریافت نموده‌اند.

سیستم مدیریت کیفیت که مبتنی بر IATF 16949 باشد، روشی است جهت تعریف “چگونه یک سازمان می‌تواند جوابگوی نیازهای مشتریان و سهامدارانش باشد”، همچنین “چگونه بهبود مستمر کیفیت را ارتقاء دهیم”. این سازوکار نیاز به سازمان‌هایی جهت تعریف اهداف و بهبود مستمر کیفیت دارد تا تمام فرایندها را ادامه داده و به اهداف تعیین‌شده دست یابد. از دیگر اهداف ان استاندارد می‌توان به جلوگیری از ایجاد مشکلات بعدی اشاره نمود که بررسی نیاز‌های دقیق و ابزار‌های مهم صنعت حودروسازی را در برمی‌گیرد.

پیشتر استانداردهای ISO/TS 16949:2009 همراه با ISO 9001:2008 سیستم مدیریت کیفیت جهت طراحی و توسعه، تولید، نصب و خدمات محصولات مرتبط با خودرو را تعریف می‌کرد. از موارد کاربرد آنها می‌توان به تامین کنندگانی که در‌کار تولید مواد اولیه، تولید قطعات و یا خدمات، مونتاژ و گرمادهی، جوشکاری، رنگ‌آمیزی یا دیگر خدمات و عملیات پرداخت هستند نام برد.

استاندارد IATF 16949 چیست؟
این استاندارد راهنمایی و ابزار لازم برای شرکت‌ها و سازمان‌هایی را فراهم می‌کند که می‌خواهند همواره نیازهای مشتریان را پاسخگو باشند، از درست انجام‌شدن این امر اطمینان یابند و همواره میزان رضایتمندی مشتری و کیفیت محصولات آنها استمرار داشته باشد. در این استاندارد “مشتری” بر همه چیز اولویت دارد و سازندگان و تامین کنندگان به نیابت از مشتری‌ها همواره بر کیفیت محصولات نظارت دارند.

این استاندارد بر اساس هفت اصل استوار شده است که به شرح زیر می باشند:
• مشتری محوری
• پیشرو بودن
• نیاز به مردم
• رویکرد جامع
• ارتقاء همیشگی
• تصمیم گیری گواه-محور
• مدیریت روابط و اطلاعات

---

---

---

عناوین خدماتی و صنایعی که در ذیل صنعت خودرو انجام می شود عبارتند از:

خدمات طراحی

مهندسی

ساخت

مونتاژ

خدمات آزمایشگاه و تست

تولید

راه اندازی خط تولید

فروش وسایل نقلیه موتوری و لوازم آن

خدمات پشتیبانی اعم از تعمیرات و تهیه و فروش اقلام و تجهیزات یدکی و آپشن های مورد نیاز در صنعت خودرو سازی

خرید و فروش ضایعات

---

لیست خودروسازان بزرگ دنیا و میزان تولیدات آنها